12 Uitgangspunten Signs Of Safety

Het Signs of Safety (SoS) framework is een oplossingsgerichte en veiligheidsgerichte benadering in de jeugdbescherming en jeugdzorg. Het is ontworpen om samenwerking tussen professionals, kinderen en hun families te bevorderen, met als doel de veiligheid en het welzijn van kinderen te waarborgen. SoS is geen kant-en-klare methode, maar eerder een denkkader dat professionals helpt om op een systematische en respectvolle manier de risico's en sterktes in een gezin in kaart te brengen en een veiligheidsplan te ontwikkelen.

De 12 Uitgangspunten van Signs of Safety

De basis van Signs of Safety wordt gevormd door 12 essentiële uitgangspunten. Deze principes fungeren als een leidraad voor professionals bij het beoordelen van situaties, het plannen van interventies en het werken met families. Ze zijn cruciaal voor het succes van de aanpak en zorgen ervoor dat de focus ligt op veiligheid, samenwerking en respect.

1. Partnerschap met Families

Partnerschap is het fundament van Signs of Safety. Het impliceert dat professionals en families samenwerken als gelijkwaardige partners. Dit betekent luisteren naar de perspectieven van de ouders, hun zorgen serieus nemen en hen betrekken bij de besluitvorming. Het doel is een gedeeld begrip te creëren van de risico's en de benodigde stappen om de veiligheid van het kind te garanderen. Zonder een constructieve relatie is het moeilijk om effectieve verandering te bewerkstelligen.

2. Focus op Veiligheid

De focus op veiligheid is het kernprincipe van Signs of Safety. Het draait allemaal om het identificeren en verminderen van risico's die de veiligheid en het welzijn van het kind bedreigen. In plaats van zich uitsluitend te concentreren op de problemen, wordt er ook gekeken naar wat er al goed gaat en wat de familie kan doen om de situatie te verbeteren.

3. Oplossingsgerichte Vragen

Signs of Safety maakt intensief gebruik van oplossingsgerichte vragen. Deze vragen zijn ontworpen om positieve veranderingen en oplossingen te stimuleren. In plaats van te vragen "Wat is er mis?", wordt er bijvoorbeeld gevraagd "Wat zou er moeten gebeuren om de situatie veiliger te maken?". Dit helpt families om zelf na te denken over mogelijke oplossingen en geeft hen een gevoel van controle.

4. Duidelijke Taal en Visualisaties

Begrijpelijke communicatie is essentieel. Signs of Safety gebruikt duidelijke taal en visualisaties om complexe situaties begrijpelijk te maken voor alle betrokkenen, inclusief kinderen. Tools zoals de "3 kolommen" (Zorgen, Goede Dingen, Veiligheid) en het "Veiligheidsplan" worden gebruikt om informatie te structureren en te visualiseren.

5. Erkennen van Bestaande Krachtbronnen

Elk gezin heeft krachtbronnen, zelfs in moeilijke situaties. Signs of Safety benadrukt het belang van het erkennen en benutten van deze bestaande krachtbronnen. Dit kunnen familieleden, vrienden, buren of andere personen in het netwerk van het gezin zijn die een positieve bijdrage kunnen leveren. Door deze krachtbronnen te activeren, kan de veerkracht van het gezin worden vergroot en de veiligheid van het kind worden gewaarborgd.

6. Nauwkeurige Risicobeoordeling

Een nauwkeurige risicobeoordeling is cruciaal. Dit houdt in dat de risico's die de veiligheid van het kind bedreigen, zorgvuldig in kaart worden gebracht en geanalyseerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van objectieve feiten, observaties en de perspectieven van alle betrokkenen. De risicobeoordeling dient als basis voor het ontwikkelen van een effectief veiligheidsplan.

7. Transparantie

Transparantie is een sleutelwoord in Signs of Safety. Alle informatie, beoordelingen en plannen moeten open en eerlijk worden gedeeld met de familie. Dit bevordert vertrouwen en samenwerking. Geheimen en verborgen agenda's ondermijnen de relatie en maken het moeilijker om verandering te bewerkstelligen.

8. Focus op Gedragsverandering

Signs of Safety richt zich op gedragsverandering bij de volwassenen die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van het kind. In plaats van zich te concentreren op de oorzaken van de problemen, wordt er gekeken naar concrete stappen die de ouders kunnen nemen om hun gedrag te veranderen en de veiligheid van hun kind te waarborgen.

9. Betrekken van het Netwerk

Het betrekken van het netwerk van het gezin is een belangrijk onderdeel van Signs of Safety. Dit houdt in dat familieleden, vrienden, buren en andere personen die een positieve rol kunnen spelen in het leven van het kind, worden betrokken bij het veiligheidsplan. Het netwerk kan ondersteuning bieden, toezicht houden en helpen om de veiligheid van het kind te waarborgen.

10. Continu Monitoren en Aanpassen

Continu monitoren en aanpassen is essentieel. De situatie van een gezin kan veranderen in de loop van de tijd. Daarom is het belangrijk om het veiligheidsplan regelmatig te evalueren en aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Dit zorgt ervoor dat het plan effectief blijft en de veiligheid van het kind wordt gewaarborgd.

11. Documentatie

Goede documentatie is cruciaal. Alle stappen, beslissingen en afspraken moeten zorgvuldig worden gedocumenteerd. Dit zorgt voor transparantie, verantwoording en continuïteit in de zorg. De documentatie dient als basis voor het evalueren van de voortgang en het nemen van verdere beslissingen.

12. Respect

Respect voor de familie staat centraal. Professionals dienen families met respect te behandelen, ongeacht hun achtergrond, cultuur of levensstijl. Dit betekent luisteren naar hun perspectieven, hun zorgen serieus nemen en hen betrekken bij de besluitvorming. Een respectvolle benadering bevordert vertrouwen en samenwerking, wat essentieel is voor het succes van Signs of Safety.

Real-World Voorbeelden en Data

Onderzoek en praktijkervaringen tonen aan dat Signs of Safety effectief kan zijn in het verbeteren van de veiligheid en het welzijn van kinderen. Verschillende studies hebben aangetoond dat het gebruik van Signs of Safety leidt tot een betere samenwerking tussen professionals en families, een grotere betrokkenheid van ouders en een vermindering van het aantal uithuisplaatsingen. In Australië, waar Signs of Safety vandaan komt, is het framework breed geïmplementeerd en zijn er positieve resultaten gemeten op het gebied van kindveiligheid.

Een voorbeeld: een gezin met verslavingsproblematiek. In plaats van direct over uithuisplaatsing te praten, gebruikte de jeugdbeschermer Signs of Safety om samen met de ouders te kijken naar de momenten waarop het wél goed ging met de kinderen. Ze identificeerden opa en oma als een belangrijke steunpilaar. Samen met hen en de ouders werd een veiligheidsplan opgesteld: opa en oma zouden de kinderen ophalen na school en hen opvangen tot mama nuchter was. Dit gaf de kinderen veiligheid en de moeder de ruimte om aan haar herstel te werken. De focus verschoof van 'wat gaat er mis' naar 'hoe kunnen we de veiligheid vergroten met de beschikbare middelen?'

Statistieken laten zien dat wanneer gezinnen actief betrokken zijn bij het opstellen van een veiligheidsplan (een kernonderdeel van Signs of Safety), de kans op succesvolle implementatie en duurzame verandering aanzienlijk toeneemt. Dit komt doordat het plan dan is afgestemd op de specifieke behoeften en omstandigheden van het gezin, en de ouders zich meer verantwoordelijk voelen voor de uitvoering ervan.

Conclusie en Call to Action

De 12 uitgangspunten van Signs of Safety vormen een krachtig fundament voor het werken aan de veiligheid en het welzijn van kinderen. Door te focussen op partnerschap, veiligheid, oplossingsgerichte vragen en respect, kunnen professionals een positieve impact hebben op het leven van families en de toekomst van kinderen. Het is essentieel dat jeugdbeschermers, jeugdzorgwerkers en andere professionals die met gezinnen werken, zich vertrouwd maken met deze principes en ze actief toepassen in hun dagelijkse praktijk.

Bent u een professional in de jeugdzorg? Overweeg dan om een training in Signs of Safety te volgen. Bent u een ouder die te maken heeft met jeugdbescherming? Wees dan niet bang om vragen te stellen en uw perspectief te delen. Samenwerking is de sleutel tot het creëren van een veilige en stabiele omgeving voor kinderen. Laten we samenwerken om de veiligheid van kinderen te waarborgen en hun toekomst te beschermen!