Artikel 47 Wetboek Van Strafrecht

Dit artikel is geschreven voor iedereen die geïnteresseerd is in het Nederlandse strafrecht, in het bijzonder Artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht (Sr). Of je nu student bent, journalist, jurist, of gewoon een burger die meer wil weten over de wetgeving die ons land bestuurt, dit artikel geeft je een helder en inzichtelijk overzicht van dit belangrijke artikel. We streven ernaar om juridische complexiteit te vertalen naar een begrijpelijke taal, zodat je de betekenis en de implicaties van Artikel 47 Sr kunt begrijpen.

Stel je voor: je bent getuige van een misdaad. Je ziet hoe iemand een ander aanzet tot het plegen van een strafbaar feit. Wat is jouw rol? Wat is de rol van de persoon die aanzet? Artikel 47 Sr regelt precies deze situatie: de strafbaarheid van medeplichtigheid. Het is een cruciaal onderdeel van ons strafrecht, omdat het ervoor zorgt dat niet alleen de dader, maar ook degenen die een rol spelen bij het faciliteren van een misdaad, verantwoordelijk gehouden kunnen worden.

Wat zegt Artikel 47 Wetboek van Strafrecht?

Artikel 47 Sr definieert de begrippen 'doen plegen', 'uitlokken' en 'medeplichtigheid' aan een strafbaar feit. Het is essentieel om deze verschillende vormen van betrokkenheid bij een misdaad te begrijpen. Het artikel luidt als volgt (vereenvoudigde weergave):

“Als daders van een strafbaar feit worden beschouwd:

1. Zij die het feit plegen, doen plegen of medeplegen;
2. Zij die door giften, beloften, bedreiging, misbruik van gezag, geweld, list of bedrog of door het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen het feit opzettelijk uitlokken.”

En:

“Als medeplichtigen van een strafbaar feit worden beschouwd:

1. Zij die opzettelijk behulpzaam zijn bij het plegen van het feit;
2. Zij die opzettelijk gelegenheid, middelen of inlichtingen verschaffen tot het plegen van het feit.”

Kernbegrippen uitgelegd:

• Doen plegen: Dit betekent dat iemand anders (de 'pleger') een strafbaar feit begaat, maar onder de controle en instructies van een ander (de 'doen pleger'). De 'pleger' is vaak niet strafbaar of minder strafbaar, omdat hij/zij bijvoorbeeld niet beseft dat hij/zij een misdaad begaat, of omdat hij/zij onder dwang handelt.
• Uitlokken: Dit betekent dat iemand door specifieke handelingen, zoals beloften, bedreigingen of het verschaffen van informatie, een ander aanzet tot het plegen van een strafbaar feit. De uitlokker is strafbaar, omdat hij/zij de initiatiefnemer is van de misdaad. Het opzet om de ander tot het begaan van een misdaad aan te zetten is hier cruciaal.
• Medeplichtigheid: Dit omvat twee varianten: behulpzaamheid bij het plegen van het feit en het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen. Het vereist opzet: de medeplichtige moet bewust zijn van het strafbare feit dat gepleegd wordt en opzettelijk bijdragen aan de uitvoering ervan.

Het belang van Artikel 47 Sr

Waarom is dit artikel zo belangrijk? Zonder Artikel 47 Sr zouden veel mensen die indirect betrokken zijn bij een misdaad ongestraft blijven. Het zou bijvoorbeeld betekenen dat iemand die een wapen levert voor een overval, of iemand die een vluchtauto bestuurt, niet vervolgd zou kunnen worden. Artikel 47 zorgt voor een bredere strafrechtelijke verantwoordelijkheid en draagt bij aan een effectievere bestrijding van criminaliteit.

Denk bijvoorbeeld aan een scenario waarin iemand een bank overvalt. De persoon die de overval pleegt is de dader. Maar stel dat een andere persoon de plattegrond van de bank heeft geleverd en gedetailleerde informatie over de beveiliging heeft gegeven. Die persoon is dan waarschijnlijk medeplichtig aan de overval, omdat hij/zij opzettelijk de middelen heeft verschaft om de overval te plegen. Zonder Artikel 47 zou het lastiger zijn om deze persoon strafrechtelijk te vervolgen.

Het verschil tussen Medeplegen en Medeplichtigheid

Vaak wordt medeplegen verward met medeplichtigheid. Het is belangrijk om het verschil te begrijpen. Medeplegen houdt in dat je een actieve en bewuste rol speelt in de uitvoering van het strafbare feit. Je bent als het ware een mede-dader. Medeplichtigheid daarentegen, is meer een ondersteunende rol. Je helpt de dader, maar je bent niet direct betrokken bij de uitvoering van de misdaad. De straffen voor medeplegen zijn doorgaans hoger dan voor medeplichtigheid.

Een voorbeeld: Twee personen beroven samen een winkel. Beide personen gaan de winkel binnen, bedreigen de verkoper en nemen de buit mee. Dit is medeplegen. Beide personen zijn even verantwoordelijk voor de overval.

Als daarentegen één persoon de winkel binnen gaat om te roven, terwijl de andere persoon buiten op de uitkijk staat en de vluchtauto klaar heeft staan, dan is de persoon in de auto waarschijnlijk medeplichtig aan de overval. Hij/zij heeft een ondersteunende rol gespeeld, maar was niet direct betrokken bij de daadwerkelijke overval.

Bewijslast en Jurisprudentie

Het bewijzen van opzet is vaak een uitdaging bij zaken rondom Artikel 47 Sr. Het Openbaar Ministerie moet bewijzen dat de verdachte wist van het strafbare feit dat gepleegd zou worden, en dat hij/zij opzettelijk heeft bijgedragen aan de uitvoering ervan. Dit kan bijvoorbeeld door middel van getuigenverklaringen, communicatie (zoals e-mails of WhatsApp berichten), of ander bewijsmateriaal.

Er zijn talloze rechterlijke uitspraken (jurisprudentie) die Artikel 47 Sr interpreteren en toepassen. Deze uitspraken geven meer inzicht in de concrete toepassing van het artikel in verschillende situaties. Het bestuderen van relevante jurisprudentie is essentieel voor juristen en advocaten die met deze materie te maken hebben. Zo is er bijvoorbeeld jurisprudentie over de vraag wanneer het verschaffen van informatie voldoende is om te spreken van medeplichtigheid, of wanneer de handelingen van de verdachte te ver verwijderd zijn van de daadwerkelijke misdaad om nog als medeplichtigheid te kunnen worden aangemerkt.

Strafmaat

De straf voor medeplichtigheid is over het algemeen lager dan de straf voor het plegen van het strafbare feit zelf. Artikel 49 lid 1 Sr bepaalt namelijk dat de straf die op het misdrijf is gesteld met één derde kan worden verminderd. Dit is omdat de medeplichtige een minder directe rol heeft gespeeld bij het plegen van de misdaad. De strafmaat is echter afhankelijk van de ernst van het strafbare feit en de mate van betrokkenheid van de medeplichtige.

Voor uitlokking geldt in principe dezelfde straf als voor het plegen van het strafbare feit zelf. Dit komt omdat de uitlokker wordt gezien als de initiatiefnemer van de misdaad.

Voorbeelden uit de praktijk

• Een persoon die weet dat zijn vriend van plan is om in te breken en hem voorziet van inbrekerswerktuig, is medeplichtig aan de inbraak.
• Een persoon die een ander uitlokt om een aanslag te plegen door hem/haar te radicaliseren en te overtuigen van de noodzaak van geweld, is strafbaar voor uitlokking.
• Een chauffeur die de dader van een overval naar de plaats delict brengt en na de overval weer ophaalt, is waarschijnlijk medeplichtig aan de overval, mits hij/zij op de hoogte was van de plannen.

Artikel 47 Sr in de moderne samenleving

In de moderne samenleving, met de opkomst van het internet en sociale media, heeft Artikel 47 Sr nog steeds een grote relevantie. Denk bijvoorbeeld aan het aanzetten tot haat online, of het verspreiden van illegale content. Ook hier kan sprake zijn van uitlokking of medeplichtigheid. Het is belangrijk dat de wetgeving wordt aangepast aan de uitdagingen van de moderne tijd, om te zorgen dat daders en medeplichtigen van online misdrijven effectief kunnen worden vervolgd.

Conclusie

Artikel 47 Wetboek van Strafrecht is een essentieel onderdeel van ons strafrecht. Het zorgt ervoor dat niet alleen de dader, maar ook degenen die een rol spelen bij het faciliteren van een misdaad, verantwoordelijk gehouden kunnen worden. Door de begrippen doen plegen, uitlokking en medeplichtigheid te definiëren, draagt Artikel 47 Sr bij aan een rechtvaardiger en veiliger samenleving. Door dit artikel goed te begrijpen, kunnen we als burgers beter inzicht krijgen in de complexiteit van het strafrecht en de verantwoordelijkheid die we allemaal dragen voor de veiligheid en integriteit van onze samenleving.

We hopen dat dit artikel je een duidelijker beeld heeft gegeven van Artikel 47 Sr. Het is belangrijk om te onthouden dat de wetgeving complex kan zijn, en dat dit artikel slechts een beknopte uitleg biedt. Voor meer gedetailleerde informatie en juridisch advies raden we aan om een jurist of advocaat te raadplegen.