Begrijpend Lezen Groep 6 Oefenen

Begrijpend lezen... Zesde groepers vinden het vaak lastig. Herken je dat? Zit je kind thuis vaak te worstelen met teksten, vragen en opdrachten, en zie je de frustratie toenemen? Je bent zeker niet de enige. Veel ouders en leerkrachten ervaren dezelfde uitdaging: hoe zorg je ervoor dat kinderen écht begrijpen wat ze lezen, in plaats van enkel woorden af te strepen?

In dit artikel duiken we dieper in de wereld van begrijpend lezen in groep 6. We bespreken waarom het zo belangrijk is, waar de knelpunten vaak liggen, en vooral: hoe je je kind of leerling effectief kunt helpen om beter te worden in begrijpend lezen. We bieden praktische tips, oefeningen en strategieën die direct toepasbaar zijn, zodat je direct aan de slag kunt. Klaar om samen de leesvaardigheid te verbeteren?

Waarom is Begrijpend Lezen Zo Belangrijk in Groep 6?

Groep 6 is een cruciaal jaar voor de ontwikkeling van begrijpend lezen. Het is het jaar waarin kinderen de overstap maken van het leren lezen naar het lezen om te leren. Ze worden geacht informatie te kunnen halen uit teksten, verbanden te leggen en conclusies te trekken. Deze vaardigheden zijn essentieel voor hun verdere schoolcarrière en daarbuiten.

Begrijpend lezen is niet alleen belangrijk voor vakken als aardrijkskunde en geschiedenis, waar veel gelezen moet worden. Het is ook van belang voor vakken als rekenen, waar tekstsommen begrepen moeten worden, en zelfs voor sociale vaardigheden, waarbij kinderen moeten begrijpen wat er in een verhaal of gesprek gebeurt.

Statistieken tonen aan dat kinderen die goed zijn in begrijpend lezen, over het algemeen betere schoolresultaten behalen en meer zelfvertrouwen hebben. Een onderzoek van de Onderwijsinspectie (2023) toont aan dat leerlingen met een achterstand in begrijpend lezen, vaak moeite hebben met het bijhouden van de leerstof in de hogere groepen. Dit benadrukt het belang van een sterke basis in groep 6.

Veelvoorkomende Problemen bij Begrijpend Lezen in Groep 6

Waar lopen kinderen in groep 6 nu precies tegenaan als het gaat om begrijpend lezen? Hieronder een aantal veelvoorkomende problemen:

Woordenschat: Een beperkte woordenschat maakt het lastig om de betekenis van een tekst te achterhalen. Wanneer een kind veel woorden niet kent, raakt het snel ontmoedigd en haakt het af.
Concentratie: Moeite met concentreren tijdens het lezen zorgt ervoor dat de aandacht verslapt en de informatie niet goed blijft hangen. Afleidingen spelen hier vaak een grote rol.
Het leggen van verbanden: Het lukt niet om verbanden te leggen tussen verschillende zinnen, alinea's of delen van de tekst. Hierdoor blijft de tekst fragmentarisch en mist het kind de rode draad.
Het stellen van vragen: Kinderen weten niet welke vragen ze zichzelf moeten stellen tijdens het lezen om de tekst beter te begrijpen. Ze lezen passief in plaats van actief.
Onvoldoende leesstrategieën: Er is een gebrek aan effectieve leesstrategieën, zoals voorspellen, samenvatten, visualiseren en vragen stellen.

Het is belangrijk om deze problemen te herkennen en er gericht aan te werken. Elk kind is anders, dus de aanpak zal per kind verschillen. Een persoonlijke aanpak is vaak de sleutel tot succes.

Effectieve Oefeningen en Strategieën voor Begrijpend Lezen

Gelukkig zijn er veel manieren om kinderen te helpen hun begrijpend leesvaardigheid te verbeteren. Hieronder een aantal praktische oefeningen en strategieën die je direct kunt toepassen:

1. Woordenschat Uitbreiden

Een brede woordenschat is cruciaal. Stimuleer je kind om nieuwe woorden te leren, niet alleen uit schoolboeken, maar ook uit boeken, tijdschriften, kranten en zelfs films en series.

Woord van de Dag: Kies elke dag een nieuw woord en bespreek de betekenis, synoniemen en antoniemen. Gebruik het woord vervolgens in verschillende zinnen.
Leesbingo: Maak een bingokaart met woorden die je kind moeilijk vindt. Laat je kind de woorden afstrepen als ze in een tekst voorkomen.
Woordwebben: Maak woordwebben rondom een centraal thema. Zo worden woorden gekoppeld aan elkaar en leren kinderen de relaties tussen woorden beter begrijpen.

2. Actief Lezen Stimuleren

Actief lezen betekent dat je niet alleen de woorden leest, maar ook nadenkt over de betekenis en verbanden legt.

Stel vragen tijdens het lezen: Vraag je kind bijvoorbeeld: "Wat denk je dat er nu gaat gebeuren?", "Waarom doet de hoofdpersoon dit?", "Wat is het belangrijkste dat je tot nu toe hebt gelezen?"
Markeer belangrijke passages: Laat je kind belangrijke passages markeren met een markeerstift. Bespreek vervolgens waarom deze passages belangrijk zijn.
Maak aantekeningen: Moedig je kind aan om aantekeningen te maken tijdens het lezen. Dit kan in de vorm van een samenvatting, een mindmap of een lijst met vragen.

3. Gebruik Leesstrategieën

Leesstrategieën zijn hulpmiddelen die kinderen kunnen gebruiken om een tekst beter te begrijpen.

Voorspellen: Laat je kind voorspellen waar de tekst over gaat op basis van de titel, de illustraties en de eerste alinea.
Samenvatten: Oefen met het samenvatten van de tekst in een paar zinnen. Dit helpt om de belangrijkste informatie te filteren.
Visualiseren: Laat je kind de tekst visualiseren in zijn hoofd. Wat ziet hij voor zich? Dit helpt om de tekst levendiger te maken en beter te onthouden.
Vragen stellen: Moedig je kind aan om vragen te stellen over de tekst. Wat begrijpt hij niet? Wat wil hij weten?
Verhelderen: Laat je kind onduidelijke stukken tekst verhelderen door bijvoorbeeld een woordenboek te gebruiken, iemand om uitleg te vragen of de tekst nog een keer te lezen.

4. Kies de Juiste Teksten

De keuze van de tekst is van groot belang. Zorg ervoor dat de teksten aansluiten bij de interesses en het leesniveau van je kind.

Interesse: Kies teksten over onderwerpen die je kind interessant vindt. Dit motiveert om te lezen en maakt het makkelijker om de aandacht erbij te houden.
Leesniveau: Kies teksten die niet te makkelijk, maar ook niet te moeilijk zijn. Een te makkelijke tekst is saai, een te moeilijke tekst frustrerend.
Variatie: Bied een variatie aan teksten aan, zoals verhalen, informatieve teksten, gedichten en krantenartikelen.

5. Maak het Leuk!

Lezen moet leuk zijn! Zorg voor een positieve en ontspannen sfeer rondom het lezen. Forceer niets en beloon de inspanningen van je kind.

Lees samen: Lees samen met je kind en bespreek de tekst. Dit maakt het lezen gezelliger en stimuleert de interactie.
Gebruik spelletjes: Speel spelletjes die gericht zijn op begrijpend lezen, zoals "Wie is de Mol?" (waarbij aanwijzingen in teksten verstopt zitten) of een quiz over een gelezen boek.
Bezoek de bibliotheek: Ga regelmatig naar de bibliotheek en laat je kind zelf boeken uitkiezen.
Lees voor: Blijf voorlezen, ook als je kind al zelf kan lezen. Voorlezen is goed voor de woordenschat, de fantasie en het leesplezier.

Concreet Voorbeeld van een Oefening

Laten we eens kijken naar een concreet voorbeeld van een oefening die je kunt doen met een tekst uit een kinderboek of tijdschrift:

Kies een korte tekst: Selecteer een korte, interessante tekst van ongeveer 200-300 woorden.
Voorspellen: Laat je kind voorspellen waar de tekst over gaat op basis van de titel en eventuele illustraties.
Lees de tekst samen: Lees de tekst samen met je kind. Stop af en toe om vragen te stellen, bijvoorbeeld: "Wat denk je dat dit woord betekent?" of "Waarom doet de hoofdpersoon dit?".
Markeer belangrijke informatie: Laat je kind de belangrijkste informatie markeren met een markeerstift.
Samenvatten: Laat je kind de tekst samenvatten in een paar zinnen.
Stel vragen: Stel vragen over de tekst, zoals: "Wie is de hoofdpersoon?", "Waar speelt het verhaal zich af?", "Wat is het probleem?", "Hoe wordt het probleem opgelost?".
Bespreken: Bespreek de antwoorden op de vragen. Waar had je kind moeite mee? Wat ging goed?

Herhaal deze oefening regelmatig met verschillende teksten. Zo wordt je kind steeds beter in het toepassen van de leesstrategieën en het begrijpen van de teksten.

Wanneer Professionele Hulp Zoeken?

Soms is extra hulp nodig. Als je kind ondanks jouw inspanningen aanhoudende problemen heeft met begrijpend lezen, is het raadzaam om professionele hulp te zoeken. Neem contact op met de leerkracht van je kind, een remedial teacher of een logopedist. Zij kunnen een diagnose stellen en een passend behandelplan opstellen.

Signalen die kunnen wijzen op de noodzaak van professionele hulp zijn onder andere:

Aanhoudende achterstand in begrijpend lezen, ondanks extra oefening.
Frustratie en vermijdingsgedrag bij het lezen.
Moeite met het decoderen van woorden (dyslexie kan een rol spelen).
Concentratieproblemen die het lezen belemmeren.

Conclusie

Begrijpend lezen is een essentiële vaardigheid voor kinderen in groep 6. Door de juiste oefeningen, strategieën en ondersteuning te bieden, kun je je kind helpen om een betere en zelfverzekerdere lezer te worden. Onthoud dat consistentie en geduld belangrijk zijn. Met de juiste aanpak kan elk kind zijn leesvaardigheid verbeteren en met plezier lezen!

Start vandaag nog met het toepassen van de tips en oefeningen in dit artikel. Succes!