Hoe Oud Is De Nachtwacht

De Nachtwacht, een van de meest iconische schilderijen ter wereld, trekt jaarlijks miljoenen bezoekers naar het Rijksmuseum in Amsterdam. Bewonderaars staan vaak versteld van de grootte, de complexiteit en de dramatische verlichting van dit meesterwerk. Maar een vraag die bij velen opkomt, is: Hoe oud is de Nachtwacht eigenlijk? Dit artikel duikt diep in de geschiedenis van dit beroemde schilderij en onthult het antwoord op deze vraag, samen met andere fascinerende feiten over de creatie en de levensloop van dit kunstwerk.

De Ontstaansperiode van de Nachtwacht

Om te begrijpen hoe oud de Nachtwacht is, moeten we terug naar de 17e eeuw, de Gouden Eeuw van Nederland. Dit was een periode van ongekende economische en culturele bloei. Rembrandt van Rijn, destijds al een gevestigde naam, kreeg in 1642 de opdracht om een schuttersstuk te schilderen. Dit waren groepsportretten van de schutterij, een soort burgerwacht die de stad beschermde.

Het exacte jaar van voltooiing van de Nachtwacht is 1642. Dit betekent dat het schilderij, op het moment van schrijven (2024), ongeveer 382 jaar oud is! Het is belangrijk om dit in perspectief te plaatsen: de Nachtwacht is ouder dan de Verenigde Staten van Amerika en bijna even oud als het Paleis op de Dam.

Rembrandt en de Schutterij

Rembrandt nam de opdracht aan om een portret te schilderen van de compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch. In plaats van een statisch en formeel groepsportret, zoals gebruikelijk was, creëerde Rembrandt een dynamisch en levendig tafereel. Hij toonde de schutters in actie, alsof ze net op het punt stonden uit te rukken. Deze vernieuwende aanpak was revolutionair voor die tijd.

Belangrijke aspecten van de opdracht en de ontstaansperiode zijn:

• De opdracht werd gegeven door de schutterij van Amsterdam.
• Rembrandt werkte aan het schilderij in zijn atelier.
• De Nachtwacht was oorspronkelijk veel groter.

Van Schuttersstuk tot Nachtwacht: Een Naamswijziging

Interessant is dat het schilderij oorspronkelijk niet de naam "Nachtwacht" droeg. De officiële titel was "Het korporaalschap van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch". De naam "Nachtwacht" ontstond pas later, waarschijnlijk doordat het schilderij in de loop der jaren vuil werd en donkerder van kleur, waardoor het leek alsof de scène zich 's nachts afspeelde. Hoewel de naam onjuist is (de scène speelt zich overduidelijk overdag af), is de naam blijven hangen en is het nu de algemeen aanvaarde benaming voor dit meesterwerk.

Een Bewogen Geschiedenis: Verhuizingen en Beschadigingen

De Nachtwacht heeft in de loop der eeuwen heel wat meegemaakt. Het schilderij heeft verschillende verhuizingen doorstaan om het te beschermen tegen oorlogsdreigingen en brand. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het bijvoorbeeld opgerold en opgeslagen in een bunker. Na de oorlog keerde het terug naar het Rijksmuseum.

Helaas heeft de Nachtwacht ook te lijden gehad onder vandalisme. In 1911 werd het schilderij met een mes bewerkt. In 1975 werd het opnieuw beschadigd, dit keer met een broodmes. En in 1990 werd er zuur op het schilderij gegooid. Gelukkig konden de beschadigingen steeds worden hersteld, maar het benadrukt wel de kwetsbaarheid van dit culturele erfgoed.

Een tijdlijn van belangrijke gebeurtenissen:

• 1642: Voltooiing van de Nachtwacht
• 1715: Het schilderij wordt verplaatst naar het Stadhuis op de Dam
• 1911: Poging tot vernieling met een mes
• 1939: De Nachtwacht wordt opgerold en in veiligheid gebracht vanwege de oorlogsdreiging.
• 1975: Beschadiging met een broodmes
• 1990: Zuur wordt op het schilderij gegooid
• 2019: Start van Operatie Nachtwacht, een grootschalig restauratieproject.

Operatie Nachtwacht: De Restauratie in de 21e Eeuw

Momenteel bevindt de Nachtwacht zich in het midden van een grootschalige restauratie, bekend als Operatie Nachtwacht. Deze restauratie is uniek omdat ze live wordt uitgevoerd, achter glas, in het Rijksmuseum. Bezoekers kunnen de restaurateurs aan het werk zien en meekijken met hun onderzoek. Met behulp van de nieuwste technologieën proberen experts de conditie van het schilderij te verbeteren en meer te leren over de gebruikte materialen en technieken van Rembrandt.

Tijdens Operatie Nachtwacht worden de volgende aspecten onderzocht en behandeld:

• De staat van de verflagen.
• De aanwezigheid van vuil en vernis.
• De structuur van het doek.
• De originele kleuren van het schilderij.

Waarom de Nachtwacht Relevant Blijft

Ondanks zijn hoge leeftijd, blijft de Nachtwacht relevant voor ons in de 21e eeuw. Het schilderij is niet alleen een prachtig kunstwerk, maar ook een belangrijk historisch document. Het geeft ons een inkijk in de Gouden Eeuw, de Nederlandse samenleving en de schilderkunst van die tijd. De Nachtwacht is een symbool van trots en een icoon van de Nederlandse identiteit.

Daarnaast inspireert de Nachtwacht nog steeds kunstenaars, ontwerpers en andere creatievelingen. Het schilderij wordt vaak geparodieerd, gereïnterpreteerd en gebruikt als inspiratiebron voor nieuwe kunstwerken. De Nachtwacht is dus niet alleen een oud schilderij, maar ook een levend kunstwerk dat voortdurend nieuwe betekenissen krijgt.

De Nachtwacht: Meer dan een Schilderij

De Nachtwacht is meer dan alleen verf op doek. Het is een verhaal, een geschiedenisles, een symbool en een bron van inspiratie. Door de jaren heen heeft het schilderij vele harten geraakt en de verbeelding geprikkeld. Het is een testament van de kracht van kunst en de blijvende impact van een meesterwerk.

Dus, de volgende keer dat je voor de Nachtwacht staat in het Rijksmuseum, denk dan aan de 382 jaar die het schilderij al heeft doorstaan. Denk aan Rembrandt, de schutters, de verhuizingen, de beschadigingen en de restauraties. En bedenk dat je getuige bent van iets bijzonders, iets dat de tand des tijds heeft doorstaan en dat nog steeds relevant en inspirerend is voor ons allemaal.

Bezoek de Nachtwacht Zelf

Het is moeilijk om de impact van de Nachtwacht volledig te begrijpen zonder het zelf te zien. We moedigen je aan om een bezoek te brengen aan het Rijksmuseum in Amsterdam en dit meesterwerk met eigen ogen te bewonderen. Bekijk Operatie Nachtwacht en leer meer over de restauratie en het onderzoek dat wordt uitgevoerd. De Nachtwacht is een ervaring die je niet snel zult vergeten.

Door dit artikel heb je hopelijk een beter inzicht gekregen in de leeftijd en de fascinerende geschiedenis van de Nachtwacht. Het is een schilderij dat blijft boeien en inspireren, generatie na generatie. Laten we dit erfgoed koesteren en doorgeven aan de volgende generaties, zodat zij ook de schoonheid en de betekenis van de Nachtwacht kunnen ervaren.