Intercultural Sensitivity From Denial To Intercultural Competence

Kent u dat gevoel? Dat ongemakkelijke moment waarop u zich realiseert dat uw opmerking anders overkomt dan u bedoelde? Of dat u in een team met collega's van diverse culturele achtergronden werkt en de communicatie stroef verloopt? U bent niet de enige. In een steeds meer geglobaliseerde wereld is interculturele gevoeligheid essentieel. Maar hoe bereiken we die?

Dit artikel neemt u mee op een reis van denial tot interculturele competentie, een ontwikkeling die voor velen herkenbaar is. We kijken naar de stappen die nodig zijn om effectiever en respectvoller met mensen van andere culturen te communiceren en samen te werken. We baseren ons op onderzoeken, praktische voorbeelden en concrete tips om u te helpen in uw eigen ontwikkeling.

De Reis van Denial naar Interculturele Competentie: Een Model

Het Developmental Model of Intercultural Sensitivity (DMIS), ontwikkeld door Dr. Milton Bennett, beschrijft zes stadia van interculturele ontwikkeling. Dit model is een waardevolle tool om te begrijpen waar u zich bevindt op het spectrum en welke stappen u kunt zetten om verder te groeien. Laten we deze stadia eens nader bekijken:

1. Denial: Ontkenning

Dit is het stadium waarin iemand weinig of geen besef heeft van culturele verschillen. Men gelooft dat de eigen cultuur de 'norm' is en dat andere culturen irrelevant of minderwaardig zijn. "Wij doen het hier zo, en dat is de beste manier", is een veelgehoorde gedachte. Dit kan voortkomen uit isolatie, onwetendheid of simpelweg geen interesse in andere culturen. Vaak wordt dit stadium gekenmerkt door generalisaties en stereotypen.

Kenmerken van Denial:

• Onwetendheid: Weinig kennis over andere culturen.
• Stereotypen: Grofmazige generalisaties over andere groepen.
• Minachting: De neiging om andere culturen als minderwaardig te beschouwen.

Voorbeeld: Een persoon die beweert dat alle Nederlanders hetzelfde zijn en de verschillen tussen bijvoorbeeld Randstedelingen en mensen uit de provincie negeert, laat staan dat hij of zij zich bewust is van culturele nuances van immigranten.

Actie: Begin met het erkennen dat culturele verschillen bestaan. Lees over andere culturen, kijk documentaires en zoek interactie met mensen van verschillende achtergronden. Kleine stapjes kunnen al een groot verschil maken.

2. Defense: Verdediging

In dit stadium erkent men dat er culturele verschillen zijn, maar beschouwt de eigen cultuur als superieur en andere culturen als een bedreiging. Vaak uit zich dit in negatieve stereotypering en een defensieve houding ten opzichte van 'de anderen'. Men kan zich terugtrekken in de eigen vertrouwde omgeving en contact met andere culturen vermijden.

Kenmerken van Defense:

• Negatieve stereotypen: Uitgesproken negatieve beeldvorming over andere culturen.
• Etnocentrisme: De eigen cultuur als maatstaf nemen en andere culturen beoordelen vanuit dat perspectief.
• Verdediging: Een defensieve houding aannemen wanneer culturele verschillen aan de orde komen.

Voorbeeld: Iemand die zegt: "Die buitenlanders komen hier alles afpakken!" toont een defensieve houding en generaliseert op een negatieve manier.

Actie: Probeer de waarde in andere culturen te zien. Stel open vragen en luister aandachtig naar de antwoorden. Zoek naar overeenkomsten in plaats van verschillen. Focus op het leren in plaats van het oordelen.

3. Minimization: Minimalisering

In dit stadium erkent men culturele verschillen, maar bagatelliseert deze. Men focust op de 'universele menselijkheid' en beweert dat we allemaal hetzelfde zijn. Hoewel dit goedbedoeld is, kan het de echte culturele verschillen en de uitdagingen die daarmee gepaard gaan, negeren. Het kan leiden tot het opleggen van de eigen waarden en normen aan anderen, onder het mom van 'universele principes'.

Kenmerken van Minimization:

• Universele waarden: Het geloof dat bepaalde waarden universeel zijn en voor iedereen gelden.
• Bagatelliseren: Culturele verschillen kleiner maken dan ze zijn.
• Onbedoelde superioriteit: Het opleggen van de eigen waarden en normen aan anderen.

Voorbeeld: "We zijn toch allemaal mensen, het maakt niet uit waar je vandaan komt," is een typische uitspraak van iemand in het stadium van minimalisering. Hoewel het een positieve intentie heeft, negeert het de belangrijke culturele verschillen die er wel degelijk zijn.

Actie: Onderzoek de diepere culturele waarden en overtuigingen die ten grondslag liggen aan gedrag. Erken dat 'universele' waarden vaak cultureel bepaald zijn. Leer over culturele dimensies, zoals die van Hofstede, om inzicht te krijgen in de verschillen.

4. Acceptance: Acceptatie

Dit is het stadium waarin men erkent en respecteert culturele verschillen. Men ziet andere culturen niet als beter of slechter, maar als anders. Er is een besef dat de eigen cultuur slechts één perspectief is en dat er andere, equally valid, perspectieven zijn. Men staat open voor het leren van andere culturen en het aanpassen van het eigen gedrag.

Kenmerken van Acceptance:

• Respect: Waardering voor culturele verschillen.
• Nieuwsgierigheid: Interesse in het leren over andere culturen.
• Empathie: Het vermogen om zich in te leven in de perspectieven van anderen.

Voorbeeld: Iemand die zich afvraagt: "Hoe zou dit eruit zien vanuit het perspectief van iemand uit een andere cultuur?" toont aan dat hij of zij openstaat voor andere perspectieven.

Actie: Verdiep je in de communicatiestijlen, waarden en normen van specifieke culturen. Oefen actief luisteren en stel vragen om misverstanden te voorkomen. Zoek actief contact met mensen van andere culturen en leer van hun ervaringen.

5. Adaptation: Aanpassing

In dit stadium is men in staat om het eigen gedrag en denken aan te passen aan de culturele context. Men kan perspectieven van andere culturen innemen en effectief communiceren in verschillende culturele settings. Dit vereist flexibiliteit, creativiteit en een groot inlevingsvermogen. Men is in staat om te 'switch'-en tussen verschillende culturele frames.

Kenmerken van Adaptation:

• Flexibiliteit: Het vermogen om het eigen gedrag aan te passen aan de culturele context.
• Empathie: Het vermogen om zich in te leven in de perspectieven van anderen.
• Communicatieve vaardigheden: Effectief communiceren in verschillende culturele settings.

Voorbeeld: Een manager die zijn communicatiestijl aanpast aan de culturele achtergrond van zijn teamleden, bijvoorbeeld door directer te zijn bij Nederlandse medewerkers en meer indirect bij Aziatische medewerkers.

Actie: Oefen met het interpreteren van non-verbale signalen en culturele nuances. Zoek feedback van mensen uit andere culturen over uw communicatiestijl. Neem deel aan interculturele trainingen en workshops.

6. Integration: Integratie

Dit is het hoogste niveau van interculturele competentie. Men heeft de eigen identiteit geïntegreerd met verschillende culturele perspectieven. Men voelt zich comfortabel in verschillende culturele settings en kan effectief functioneren in een multiculturele omgeving. Het is een dynamisch proces waarbij men voortdurend leert en zich aanpast.

Kenmerken van Integration:

• Genuanceerde identiteit: Een identiteit die is gevormd door verschillende culturele invloeden.
• Culturele flexibiliteit: Het vermogen om moeiteloos tussen verschillende culturele settings te schakelen.
• Interculturele expertise: Een diepgaand begrip van culturele verschillen en hun impact.

Voorbeeld: Een persoon die zich thuis voelt in meerdere culturen en die in staat is om bruggen te slaan tussen verschillende groepen.

Actie: Blijf leren en groeien. Deel uw kennis en ervaringen met anderen. Word een ambassadeur voor interculturele diversiteit en inclusie.

Waarom is Interculturele Gevoeligheid Belangrijk?

Interculturele gevoeligheid is cruciaal voor succes in de moderne wereld. Uit onderzoek blijkt dat teams met een hoge mate van interculturele competentie productiever, innovatiever en creatiever zijn. Ze kunnen beter omgaan met complexiteit, conflicten oplossen en nieuwe markten betreden.

Volgens een rapport van Deloitte, "Diversity and Inclusion: Fostering Innovation Through a Diverse Workforce," leidt een inclusieve cultuur tot een 83% toename in innovatie. Dit benadrukt het belang van interculturele competentie voor organisaties die willen floreren in de 21e eeuw.

Daarnaast draagt interculturele gevoeligheid bij aan een meer rechtvaardige en harmonieuze samenleving. Door elkaar beter te begrijpen en te respecteren, kunnen we discriminatie, racisme en xenofobie bestrijden.

Conclusie

De reis van denial naar interculturele competentie is een continue ontwikkeling. Het is een proces van zelfreflectie, leren en groeien. Door de stappen van het DMIS-model te begrijpen en de genoemde acties toe te passen, kunt u uw interculturele gevoeligheid vergroten en effectiever communiceren en samenwerken met mensen van andere culturen. Onthoud dat oefening kunst baart en dat elke stap, hoe klein ook, bijdraagt aan een meer inclusieve en respectvolle wereld.

Dus, waar staat u op de ladder van interculturele gevoeligheid? En welke stap gaat u vandaag zetten om verder te groeien?