Safety Data Sheet Ethyl Alcohol

Stel je voor: je staat in een laboratorium, een ziekenhuis of misschien zelfs je eigen garage, en je hebt een fles ethylalcohol in je handen. Je weet dat het gebruikt kan worden voor desinfectie, als oplosmiddel of zelfs in dranken. Maar weet je ook alles over de potentiële gevaren en hoe je veilig met dit veelzijdige goedje om moet gaan? Dat is waar het Veiligheidsinformatieblad (VIB), ook wel Safety Data Sheet (SDS) genoemd, om de hoek komt kijken. Dit artikel is bedoeld om een helder en begrijpelijk overzicht te geven van het VIB voor ethylalcohol, speciaal voor iedereen die ermee werkt, van laboranten en verpleegkundigen tot hobbyisten en studenten.

Wat is een Veiligheidsinformatieblad (VIB) eigenlijk?

Een VIB is een cruciaal document dat gedetailleerde informatie geeft over een gevaarlijke stof of mengsel. Het is als het ware een gebruiksaanwijzing voor veiligheid, bedoeld om gebruikers te informeren over de mogelijke risico's en hoe ze deze kunnen minimaliseren. Het VIB is wettelijk verplicht voor de meeste chemische producten en moet toegankelijk zijn voor iedereen die met de stof in aanraking komt.

Waarom is het zo belangrijk?

Het informeert over de gevaren: denk aan ontvlambaarheid, toxiciteit en corrosiviteit.
Het beschrijft de juiste voorzorgsmaatregelen: zoals het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM).
Het biedt richtlijnen voor veilige opslag en hantering.
Het geeft instructies voor noodsituaties: zoals eerste hulp bij blootstelling en brandbestrijding.

De structuur van een VIB: Wat vind je waar?

Een VIB volgt een vaste structuur, bestaande uit 16 secties. Deze gestandaardiseerde indeling zorgt ervoor dat je snel de informatie kunt vinden die je nodig hebt. Laten we de belangrijkste secties bekijken, met de focus op ethylalcohol:

Sectie 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming

Hier vind je de identificatie van de stof (ethylalcohol, ethanol), de identificatie van de leverancier (naam, adres, telefoonnummer) en aanbevolen gebruik van de stof. Bijvoorbeeld, "laboratoriumreagens" of "desinfectiemiddel". Dit helpt je te verifiëren of je het juiste VIB voor het juiste product hebt.

Sectie 2: Identificatie van de gevaren

Dit is een cruciale sectie waar de gevaren van ethylalcohol worden beschreven. Je vindt er informatie over:

Gevarenpictogrammen: Bijvoorbeeld, een vlam (ontvlambaar) of een uitroepteken (irritant).
Signaalwoord: "Gevaar" of "Waarschuwing", afhankelijk van de ernst van de gevaren.
Gevarenaanduidingen (H-zinnen): Bijvoorbeeld, "H225: Licht ontvlambare vloeistof en damp" of "H319: Veroorzaakt ernstige oogirritatie".
Voorzorgsmaatregelen (P-zinnen): Bijvoorbeeld, "P210: Verwijderd houden van warmte, hete oppervlakken, vonken, open vuur en andere ontstekingsbronnen. Niet roken" of "P280: Beschermende handschoenen/beschermende kleding/oogbescherming/gelaatsbescherming dragen".

Sectie 3: Samenstelling en informatie over de bestanddelen

Deze sectie identificeert de bestanddelen van het mengsel, inclusief de chemische naam, CAS-nummer (Chemical Abstracts Service registry number) en concentratie. Voor zuivere ethylalcohol is dit vrij eenvoudig, maar voor mengsels met bijvoorbeeld water of denatureermiddelen wordt het complexer. Denatureermiddelen worden toegevoegd om de ethylalcohol ongeschikt te maken voor consumptie, waardoor het onder andere niet belast wordt met accijns.

Sectie 4: Eerstehulpmaatregelen

Wat te doen bij een ongeluk? Deze sectie geeft duidelijke instructies voor eerste hulp bij:

Inademing: Naar frisse lucht brengen, rusten, medische hulp inroepen indien nodig.
Huidcontact: Wassen met veel water en zeep, verontreinigde kleding uittrekken.
Oogcontact: Onmiddellijk spoelen met veel water gedurende minstens 15 minuten, medische hulp inroepen.
Inslikken: Mond spoelen, geen braken opwekken, medische hulp inroepen.

Sectie 5: Brandbestrijdingsmaatregelen

Ethylalcohol is licht ontvlambaar. Deze sectie beschrijft:

Geschikte blusmiddelen: Schuim, koolstofdioxide (CO2), bluspoeder, waternevel.
Ongeschikte blusmiddelen: Water (kan het vuur verspreiden als het in een dunne stroom wordt gebruikt).
Speciale gevaren: Bij verbranding kunnen giftige dampen vrijkomen.
Speciale beschermende uitrusting: Ademhalingsapparatuur.

Sectie 6: Maatregelen bij het onbedoeld vrijkomen van de stof of het mengsel

Wat te doen bij een lekkage? Deze sectie beschrijft:

Persoonlijke voorzorgsmaatregelen: Beschermende kleding dragen, adequate ventilatie.
Milieuvoorzorgsmaatregelen: Voorkomen dat de stof in het riool of het oppervlaktewater terechtkomt.
Reinigingsmethoden: Absorberen met inert materiaal (bijvoorbeeld zand, vermiculiet), opruimen en afvoeren volgens de lokale regelgeving.

Sectie 7: Hantering en opslag

Deze sectie beschrijft hoe je ethylalcohol veilig hanteert en opslaat:

Veilige hantering: Zorg voor voldoende ventilatie, vermijd contact met huid en ogen, houd afstand van ontstekingsbronnen.
Veilige opslag: Opslaan in goed gesloten verpakkingen, op een koele, droge en goed geventileerde plaats, verwijderd van ontstekingsbronnen en incompatibele stoffen (bijvoorbeeld oxidatiemiddelen).

Sectie 8: Maatregelen ter beheersing van blootstelling/persoonlijke bescherming

Deze sectie geeft informatie over grenswaarden voor blootstelling (bv. de MAC-waarde: Maximaal Aanvaarde Concentratie) en de benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM):

Ademhalingsbescherming: Indien er onvoldoende ventilatie is, gebruik dan een geschikt ademhalingsapparaat.
Handbescherming: Draag chemisch resistente handschoenen (bijvoorbeeld nitril).
Oogbescherming: Draag een veiligheidsbril met zijbescherming of een gelaatsscherm.
Huidbescherming: Draag beschermende kleding.

Sectie 9: Fysische en chemische eigenschappen

Deze sectie bevat technische informatie over ethylalcohol, zoals:

Uiterlijk: Kleurloze vloeistof.
Geur: Karakteristiek.
Kookpunt: 78.37 °C.
Smeltpunt: -114.1 °C.
Ontvlambaarheid: Licht ontvlambare vloeistof en damp.
Explosiegrenzen: Onderste explosiegrens (LEL): 3.1 vol %; Bovenste explosiegrens (UEL): 19 vol %.
Dampdruk: 5.9 kPa bij 20 °C.
Oplosbaarheid in water: Mengbaar.

Sectie 10: Stabiliteit en reactiviteit

Deze sectie beschrijft de stabiliteit van ethylalcohol en de mogelijke reacties met andere stoffen. Vermijd contact met sterke oxidatiemiddelen, sterke zuren en alkalimetalen.

Secties 11 t/m 16

De overige secties bevatten informatie over toxicologische informatie (Sectie 11), ecologische informatie (Sectie 12), instructies voor afvalverwerking (Sectie 13), informatie over transport (Sectie 14), wettelijke informatie (Sectie 15) en andere relevante informatie (Sectie 16).

Waar vind je een VIB voor ethylalcohol?

De leverancier van de ethylalcohol is verplicht om een VIB te verstrekken. Je kunt het VIB meestal vinden:

Bijgevoegd bij de levering van het product.
Op de website van de leverancier.
Opvraagbaar bij de leverancier.

Zorg ervoor dat je altijd de meest recente versie van het VIB gebruikt.

Conclusie: Veiligheid voorop!

Het Veiligheidsinformatieblad voor ethylalcohol is een onmisbaar instrument voor iedereen die met deze stof werkt. Door het VIB zorgvuldig te lezen en de instructies op te volgen, kun je de risico's minimaliseren en veilig werken. Neem de tijd om jezelf te informeren en draag bij aan een veilige werkomgeving voor jezelf en je collega's. Onthoud: jouw veiligheid en die van anderen is het allerbelangrijkste.