Storend Gedrag In De Klas

Ken je dat moment? Je staat voor de klas, vol energie en enthousiasme om een boeiende les te geven, en dan... gebeurt het. Een leerling begint te kletsen, een ander loopt ongeconcentreerd rond, en weer een ander is continu aan het storen met geluiden. Storend gedrag in de klas. Het is een uitdaging waar veel leerkrachten mee te maken krijgen en die een serieuze impact kan hebben op het leerproces van alle leerlingen. Dit artikel is bedoeld voor leerkrachten, onderwijsassistenten, en ouders die willen begrijpen wat storend gedrag inhoudt, hoe het te herkennen, en vooral, hoe je er effectief mee om kunt gaan. We duiken diep in de oorzaken, strategieën en preventieve maatregelen om een positieve en leerzame omgeving voor iedereen te creëren.

Wat is Storend Gedrag Eigenlijk?

Storend gedrag is een breed begrip dat alle acties omvat die het leerproces van de leerling zelf of dat van andere leerlingen verstoren. Het kan zich uiten op verschillende manieren, van subtiel tot openlijk. Het is belangrijk om te onthouden dat achter elk storend gedrag een reden schuilgaat.

Verschillende Vormen van Storend Gedrag

Verbaal storend gedrag: Kletsen, roepen, schelden, ongepaste opmerkingen maken, de les onderbreken.
Non-verbaal storend gedrag: Rondlopen, wiebelen op de stoel, met spullen spelen, elkaar aanraken, grimassen trekken.
Agressief gedrag: Fysiek geweld, verbaal geweld (pesten), spullen kapotmaken.
Passief storend gedrag: Dagdromen, niet meedoen, weigeren opdrachten uit te voeren, te laat komen.
Digitaal storend gedrag: Gebruik van mobiele telefoons tijdens de les, ongepast gebruik van computers, gamen.

Het is essentieel om te observeren en te analyseren welke vormen van storend gedrag zich voordoen in jouw klas. Let op patronen: wanneer, waar en bij wie komt het voor? Dit helpt je om de onderliggende oorzaken te achterhalen.

Waarom Vertonen Leerlingen Storend Gedrag?

Storend gedrag is zelden zonder reden. Er zijn verschillende factoren die een rol kunnen spelen. Het is belangrijk om te onthouden dat leerlingen niet per definitie "lastig" willen zijn; hun gedrag is vaak een signaal van iets anders.

Mogelijke Oorzaken van Storend Gedrag

Aandacht vragen: De leerling voelt zich niet gezien of gehoord en zoekt aandacht, positief of negatief.
Verveling: De lesstof is te makkelijk of niet boeiend genoeg.
Frustratie: De leerling begrijpt de lesstof niet, voelt zich overweldigd of heeft moeite met de opdrachten.
Gebrek aan structuur: Onduidelijke regels, onvoorspelbare lesverloop.
Problemen thuis: Stress, conflicten of andere problemen in de thuissituatie.
Leerproblemen: Dyslexie, dyscalculie, ADHD, ASS kunnen bijdragen aan frustratie en storend gedrag.
Sociaal-emotionele problemen: Angst, verdriet, eenzaamheid.
Behoefte aan controle: De leerling probeert macht uit te oefenen of grenzen te testen.

Het is cruciaal om empatisch te zijn en te proberen te begrijpen wat er achter het gedrag schuilgaat. Praat met de leerling, eventueel met de ouders, en zoek naar manieren om de onderliggende problemen aan te pakken. Onderzoek heeft aangetoond dat een positieve relatie tussen leerling en leerkracht een grote invloed heeft op het gedrag van de leerling. (Emmer & Stough, 2001).

Strategieën voor het Omgaan met Storend Gedrag

Er is geen "one-size-fits-all" oplossing voor storend gedrag. De beste aanpak hangt af van de individuele leerling, de specifieke situatie en de oorzaak van het gedrag. Hieronder een aantal strategieën die je kunt inzetten.

Preventieve Maatregelen

Duidelijke regels en verwachtingen: Stel samen met de leerlingen duidelijke regels op en zorg ervoor dat iedereen ze begrijpt. Wees consistent in de handhaving.
Structuur en routine: Een voorspelbaar lesverloop geeft leerlingen houvast en vermindert onzekerheid.
Boeiende lessen: Zorg voor afwisseling in de lesmethoden, gebruik concrete voorbeelden en betrek de leerlingen actief.
Positieve bekrachtiging: Geef complimenten voor goed gedrag en positieve inzet. Focus op wat goed gaat.
Aandacht voor individuele behoeften: Houd rekening met de leerstijl en het tempo van elke leerling. Bied differentiatie aan waar nodig.
Een positieve klassfeer: Creëer een veilige en respectvolle omgeving waarin leerlingen zich geaccepteerd voelen.

Interventies tijdens de Les

Non-verbale signalen: Oogcontact, een hand op de schouder, even naast de leerling gaan staan.
Verbaal corrigeren: Spreek de leerling rustig aan en leg uit welk gedrag je wilt zien. Gebruik "ik"-boodschappen ("Ik vind het storend als...").
Negeer mild storend gedrag: Soms is het beter om klein storend gedrag te negeren, vooral als het bedoeld is om aandacht te trekken.
Time-out: Laat de leerling even afkoelen op een rustige plek in de klas of daarbuiten.
Gesprek na de les: Bespreek het gedrag met de leerling en zoek samen naar oplossingen.

Samenwerking met Ouders en Collega's

Samenwerking is essentieel voor een succesvolle aanpak van storend gedrag. Informeer de ouders over het gedrag van hun kind en bespreek mogelijke oorzaken en oplossingen. Overleg met collega's over de aanpak en wissel ervaringen uit. Zo creëer je een eenduidige en consistente aanpak.

Specifieke Situaties en Leerbehoeften

Voor leerlingen met specifieke leerbehoeften, zoals ADHD of ASS, is een aangepaste aanpak nodig. Denk aan het bieden van extra structuur, visuele hulpmiddelen, korte pauzes of een individueel leerplan. Raadpleeg een intern begeleider of een gedragsspecialist voor advies.

De Rol van de Leerkracht

Als leerkracht speel je een cruciale rol in het voorkomen en aanpakken van storend gedrag. Je bent niet alleen een kennisoverdrager, maar ook een pedagoog die een veilige en stimulerende leeromgeving creëert. Reflecteer op je eigen handelen: ben je duidelijk in je instructies? Geef je voldoende positieve feedback? Sluit je lesstof aan bij de belevingswereld van de leerlingen?

Zelfzorg voor de Leerkracht

Het omgaan met storend gedrag kan stressvol zijn. Het is belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Zoek steun bij collega's, volg trainingen en neem voldoende rust. Vergeet niet dat je niet alles alleen hoeft te doen. Het is oké om hulp te vragen!

Conclusie

Storend gedrag in de klas is een complexe uitdaging, maar met de juiste kennis, strategieën en een positieve instelling is het zeker mogelijk om een prettige en leerzame omgeving te creëren voor alle leerlingen. Door te focussen op preventie, empathie en samenwerking kun je het verschil maken. Investeer in de relatie met je leerlingen, begrijp de oorzaken van hun gedrag en wees consistent in je aanpak. Uiteindelijk zal dit niet alleen het gedrag van de leerlingen verbeteren, maar ook jouw eigen plezier in het lesgeven vergroten. Het is een continu proces van leren en aanpassen, maar de investering is het meer dan waard.