Te Snel Werkende Schildklier Gewichtstoename

Het is een veelvoorkomende misvatting dat een te snel werkende schildklier, oftewel hyperthyreoïdie, altijd leidt tot gewichtsverlies. Hoewel gewichtsverlies een klassiek symptoom is, ervaren sommige mensen met hyperthyreoïdie juist gewichtstoename. Dit kan verwarrend en frustrerend zijn, en roept de vraag op hoe dit mogelijk is. Dit artikel duikt dieper in dit paradoxale fenomeen, onderzoekt de onderliggende mechanismen en biedt inzicht in de factoren die bijdragen aan gewichtstoename bij hyperthyreoïdie.

De Complexiteit van Hyperthyreoïdie en Gewicht

Hyperthyreoïdie wordt gekenmerkt door een overproductie van schildklierhormonen, voornamelijk thyroxine (T4) en trijoodthyronine (T3). Deze hormonen spelen een cruciale rol in de regulatie van de stofwisseling. Een overmaat aan deze hormonen versnelt doorgaans de stofwisseling, waardoor het lichaam meer calorieën verbrandt, zelfs in rust. Dit verklaart waarom gewichtsverlies zo'n prominent symptoom van hyperthyreoïdie is. Echter, de realiteit is complexer dan dit simpele model.

Waarom Gewichtstoename Mogelijk Is

Er zijn verschillende redenen waarom iemand met hyperthyreoïdie gewicht kan toenemen. Het is belangrijk te benadrukken dat de ervaringen van mensen met hyperthyreoïdie sterk kunnen variëren.

1. Toegenomen Eetlust

Een van de meest directe oorzaken van gewichtstoename bij hyperthyreoïdie is een significante toename van de eetlust. De versnelde stofwisseling creëert een grotere behoefte aan energie, wat zich vertaalt in een groter hongergevoel. Als de calorie-inname als gevolg van deze toegenomen eetlust de verhoogde calorieverbranding overstijgt, zal gewichtstoename het gevolg zijn.

Voorbeeld: Stel, iemand verbrandt normaal 2000 calorieën per dag. Door hyperthyreoïdie stijgt dit naar 2500 calorieën. Als deze persoon, als gevolg van de toegenomen eetlust, echter 3000 calorieën per dag consumeert, zal hij/zij uiteindelijk aankomen.

2. Spierafbraak en Vetopslag

Hyperthyreoïdie kan leiden tot spierafbraak (spieratrofie). Spieren spelen een belangrijke rol in de stofwisseling; meer spiermassa betekent een hogere ruststofwisseling. Wanneer spiermassa afneemt, vertraagt de ruststofwisseling, wat het moeilijker maakt om calorieën te verbranden. Bovendien kan het lichaam, ondanks de versnelde stofwisseling, vet gaan opslaan als reactie op de stress die hyperthyreoïdie veroorzaakt.

Data: Studies hebben aangetoond dat patiënten met hyperthyreoïdie vaak een verhoogd niveau van katabole hormonen (hormonen die weefsel afbreken) hebben, wat bijdraagt aan spierafbraak.

3. Vermoeidheid en Verminderde Activiteit

Hyperthyreoïdie kan extreme vermoeidheid en zwakte veroorzaken. Dit kan leiden tot een afname van de fysieke activiteit. Minder beweging betekent minder calorieën verbranden, wat de kans op gewichtstoename vergroot.

Real-world voorbeeld: Iemand die normaal dagelijks een uur sport, is door de vermoeidheid veroorzaakt door hyperthyreoïdie niet meer in staat dit te doen. Dit resulteert in een vermindering van het calorieverbruik.

4. Medicatie en Behandeling

De behandeling van hyperthyreoïdie zelf kan ook bijdragen aan gewichtstoename. Medicijnen zoals thyreostatica (bijvoorbeeld methimazol of propylthiouracil) onderdrukken de productie van schildklierhormonen. Wanneer de schildklierhormoonspiegels weer normaliseren, vertraagt de stofwisseling terug naar een normaal niveau. Als de patiënt echter dezelfde hoeveelheid blijft eten als tijdens de hyperthyreoïdie, zal hij/zij aankomen.

Uitleg: Het lichaam was gewend aan een hoge calorie-inname om de versnelde stofwisseling te compenseren. Zodra de stofwisseling normaliseert, is deze hoge calorie-inname niet langer nodig en resulteert dit in een calorie-overschot.

5. Emotioneel Eten

De diagnose en de symptomen van hyperthyreoïdie, zoals angst, prikkelbaarheid en slaapproblemen, kunnen leiden tot emotioneel eten. Mensen gebruiken eten dan als een manier om met hun emoties om te gaan, wat vaak resulteert in het consumeren van ongezonde en calorierijke voedingsmiddelen.

Voorbeeld: Iemand voelt zich angstig door de hyperthyreoïdie en grijpt naar comfort food zoals chips of ijs om zich beter te voelen. Dit kan leiden tot een aanzienlijke toename van de calorie-inname.

6. Vochtretentie

In sommige gevallen kan hyperthyreoïdie leiden tot vochtretentie, wat zich kan uiten in gewichtstoename. Dit komt doordat de hormonale disbalans de vochtbalans in het lichaam kan beïnvloeden.

Belangrijk: Dit is geen echte gewichtstoename door vetopslag, maar eerder een toename in het lichaamsgewicht door vasthouden van vocht.

Wat Kun Je Doen?

Als je hyperthyreoïdie hebt en gewichtstoename ervaart, zijn er verschillende stappen die je kunt ondernemen:

1. Overleg met je Arts

Het is cruciaal om regelmatig contact te hebben met je arts. Bespreek je symptomen, inclusief gewichtstoename, en laat je schildklierhormoonspiegels controleren. Mogelijk moet de medicatie aangepast worden om de schildklierhormoonspiegels optimaal te reguleren.

2. Voedingsadvies

Zoek professioneel voedingsadvies. Een diëtist kan je helpen een gezond en evenwichtig dieet samen te stellen dat is afgestemd op jouw individuele behoeften. Focus op voedingsmiddelen met een hoge voedingswaarde en weinig calorieën, zoals groenten, fruit, magere eiwitten en volle granen. Leer portiegroottes te beheersen en vermijd bewerkte voedingsmiddelen, suikerhoudende dranken en overmatig vet.

3. Regelmatige Lichaamsbeweging

Ondanks de vermoeidheid is het belangrijk om regelmatig aan lichaamsbeweging te doen, zodra je je daar toe in staat voelt. Begin rustig en bouw geleidelijk aan intensiteit en duur op. Kies activiteiten die je leuk vindt, zoals wandelen, zwemmen of fietsen. Krachttraining kan helpen om spiermassa op te bouwen en de stofwisseling te verhogen.

4. Stressmanagement

Leer omgaan met stress. Technieken zoals mindfulness, meditatie, yoga en ademhalingsoefeningen kunnen helpen om stress te verminderen en emotioneel eten te voorkomen. Zoek steun bij vrienden, familie of een therapeut.

5. Slaaphygiëne

Zorg voor een goede slaaphygiëne. Slaapgebrek kan de stofwisseling verstoren en de eetlust verhogen. Creëer een ontspannende slaaproutine, vermijd cafeïne en alcohol voor het slapengaan en zorg voor een donkere, stille en koele slaapkamer.

Conclusie

Gewichtstoename bij hyperthyreoïdie is een complex en vaak misbegrepen fenomeen. Hoewel gewichtsverlies een veelvoorkomend symptoom is, kunnen factoren zoals toegenomen eetlust, spierafbraak, verminderde activiteit, medicatie, emotioneel eten en vochtretentie bijdragen aan gewichtstoename. Het is essentieel om open te communiceren met je arts en professioneel voedingsadvies te zoeken. Door een gezonde levensstijl aan te nemen, inclusief een evenwichtig dieet, regelmatige lichaamsbeweging en stressmanagement, kun je de negatieve effecten van hyperthyreoïdie op je gewicht beheersen en je algehele welzijn verbeteren. Neem de controle over je gezondheid en zoek de juiste ondersteuning om je doelen te bereiken!