Verschil Tussen Bipolair En Borderline

Voel je je soms extreem blij en energiek, en dan weer diep bedroefd en hopeloos? Ervaren je relaties intense pieken en dalen, en ben je bang om verlaten te worden? Het kan lastig zijn om deze gevoelens te begrijpen en te plaatsen. Twee psychische aandoeningen, bipolaire stoornis en borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS), delen bepaalde symptomen, waardoor verwarring vaak voorkomt. Dit artikel helpt je de verschillen te begrijpen, zodat je beter inzicht krijgt in jezelf of een naaste.

Wat zijn Bipolaire Stoornis en Borderline Persoonlijkheidsstoornis?

Laten we eerst eens kijken naar de definities van beide aandoeningen:

Bipolaire Stoornis

Bipolaire stoornis, vroeger manisch-depressieve stoornis genoemd, is een stemmingsstoornis gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen. Deze wisselingen omvatten perioden van manie (uitgelaten, energiek, prikkelbaar) en depressie (verdrietig, hopeloos, gebrek aan energie). Tussen deze episodes kunnen er perioden zijn waarin de stemming stabiel is.

Kernkenmerken van bipolaire stoornis:

• Manie of hypomanie: Een periode van abnormaal verhoogde of prikkelbare stemming, verhoogde energie, verminderde behoefte aan slaap, snelle spraak, en roekeloos gedrag. Hypomanie is een mildere vorm van manie.
• Depressie: Aanhoudend gevoel van verdriet, verlies van interesse in activiteiten, vermoeidheid, slaapproblemen, en suïcidale gedachten.
• Stemmingswisselingen: Perioden van manie/hypomanie en depressie die elkaar afwisselen, met perioden van normale stemming ertussen.

Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS)

Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een persoonlijkheidsstoornis die zich kenmerkt door instabiliteit in stemming, zelfbeeld, relaties en gedrag. Personen met BPS hebben vaak intense angst om verlaten te worden en ervaren moeilijkheden met het reguleren van hun emoties.

Kernkenmerken van Borderline Persoonlijkheidsstoornis:

• Intense angst voor verlating: Paniekaanvallen, woede of hopeloosheid bij het gevoel verlaten te worden, zelfs als dit niet reëel is.
• Instabiele relaties: Snel wisselen tussen idealiseren en devalueren van anderen.
• Identiteitsproblemen: Onzekerheid over wie je bent, wat je wilt en wat je doelen zijn.
• Impulsiviteit: Risicovol gedrag zoals roekeloos autorijden, gokken, middelenmisbruik of eetbuien.
• Zelfbeschadigend gedrag: Snijden, branden, of andere vormen van zelfbeschadiging. Dit is vaak een manier om intense emoties te reguleren.
• Stemmingswisselingen: Snel wisselende stemmingen die vaak reactief zijn op gebeurtenissen. Deze duren meestal uren of dagen, in tegenstelling tot de weken of maanden durende episodes bij bipolaire stoornis.
• Chronisch gevoel van leegte: Een gevoel van innerlijke leegte en eenzaamheid.
• Woede-problemen: Moeite met het beheersen van woede, vaak resulterend in intense woede-uitbarstingen.
• Dissociatieve symptomen: Gevoelens van onwerkelijkheid, alsof je buiten je lichaam staat.

De Belangrijkste Verschillen in Detail

Hoewel de stemmingen bij beide aandoeningen kunnen fluctueren, zijn de oorzaak en de duur van deze schommelingen fundamenteel verschillend:

• Duur van de stemmingswisselingen: Bij bipolaire stoornis duren stemmingswisselingen doorgaans weken tot maanden. Bij BPS zijn de stemmingswisselingen vaak kortdurender, meestal slechts uren tot dagen. Ze zijn vaak reactief op gebeurtenissen.
• Oorzaak van de stemmingswisselingen: Bij bipolaire stoornis worden de stemmingswisselingen voornamelijk biologisch gedreven. Bij BPS worden de stemmingswisselingen vaak uitgelokt door interpersoonlijke stressoren, zoals ruzies of de angst voor verlating.
• Patronen in relaties: Mensen met BPS hebben vaak instabiele en intense relaties, gekenmerkt door idealisatie en devaluatie. Bij bipolaire stoornis kunnen relaties ook moeilijk zijn, maar niet noodzakelijk gekenmerkt door hetzelfde patroon van intense pieken en dalen.
• Zelfbeeld: Identiteitsproblemen en een instabiel zelfbeeld zijn kenmerkend voor BPS. Bij bipolaire stoornis is het zelfbeeld meestal stabieler tussen de stemmingswisselingen in.
• Impulsiviteit: Impulsiviteit komt voor bij beide aandoeningen, maar bij BPS is dit vaak meer gericht op zelfbeschadigend gedrag (snijden, branden, suïcidepogingen) als reactie op intense emoties. Bij bipolaire stoornis kan impulsiviteit zich uiten in roekeloos gedrag tijdens manische episodes, zoals excessief geld uitgeven of riskante seksuele contacten.
• Genetische aanleg: Bipolaire stoornis heeft een sterkere genetische component dan BPS. Erfelijkheid speelt een grote rol.
• Reactie op medicatie: Bipolaire stoornis reageert over het algemeen goed op stemmingsstabilisatoren. Bij BPS is medicatie vaak minder effectief voor de kernsymptomen, hoewel medicatie kan helpen bij het behandelen van comorbiditeiten zoals depressie of angst. Psychotherapie is de belangrijkste behandelvorm voor BPS.

Een Tabel ter Verduidelijking

Deze tabel geeft een samenvatting van de belangrijkste verschillen:

Waarom is het Belangrijk om het Verschil te Kennen?

Het is cruciaal om een accurate diagnose te hebben, omdat de behandelingen voor bipolaire stoornis en BPS significant verschillen. Een verkeerde diagnose kan leiden tot een ineffectieve behandeling en onnodig lijden.

Verkeerde diagnose en behandeling kunnen leiden tot:

• Langere hersteltijd: Een verkeerde behandeling kan de symptomen verergeren en het herstel vertragen.
• Onnodige bijwerkingen van medicatie: Medicatie die niet geschikt is voor de aandoening kan vervelende bijwerkingen veroorzaken.
• Verlies van hoop: Het gevoel dat de behandeling niet werkt kan leiden tot frustratie en verlies van hoop.

Hoe wordt een Diagnose Gesteld?

De diagnose van zowel bipolaire stoornis als BPS wordt gesteld door een gekwalificeerde psychiater of psycholoog. De diagnosticus zal een grondige evaluatie uitvoeren, inclusief:

• Interview: Een gesprek over je symptomen, medische geschiedenis en levensomstandigheden.
• Psychologische testen: Vragenlijsten om je stemming, gedrag en persoonlijkheid te beoordelen.
• Medisch onderzoek: Om andere medische oorzaken van je symptomen uit te sluiten.

Het is belangrijk om open en eerlijk te zijn tegen je arts over je symptomen en ervaringen, zodat hij of zij een accurate diagnose kan stellen.

Wat te Doen als je Denkt dat je een van Beide Aandoeningen Hebt?

Als je vermoedt dat je symptomen hebt van bipolaire stoornis of BPS, is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Je kunt contact opnemen met je huisarts, een psycholoog, of een psychiater. Zij kunnen je helpen met een diagnose en een behandelplan.

Stappen die je kunt nemen:

1. Maak een afspraak met je huisarts: Bespreek je symptomen en vraag om een verwijzing naar een psycholoog of psychiater.
2. Zoek een gekwalificeerde professional: Zorg ervoor dat de professional ervaring heeft met het diagnosticeren en behandelen van bipolaire stoornis en BPS.
3. Wees open en eerlijk: Deel je symptomen en ervaringen met je arts, zodat hij of zij een accurate diagnose kan stellen.
4. Volg het behandelplan: Werk samen met je arts om een behandelplan te ontwikkelen en volg dit plan nauwgezet op.

Behandelingsmogelijkheden

De behandeling voor bipolaire stoornis omvat meestal een combinatie van medicatie (zoals stemmingsstabilisatoren, antipsychotica en antidepressiva) en psychotherapie. Psychotherapie kan helpen om copingvaardigheden te ontwikkelen en de stemmingswisselingen beter te beheersen.

De behandeling voor BPS omvat voornamelijk psychotherapie, met name dialectische gedragstherapie (DGT), schematherapie en mentalisatie bevorderende therapie (MBT). Deze therapieën helpen om emoties te reguleren, relaties te verbeteren en zelfbeschadigend gedrag te verminderen. Medicatie kan worden voorgeschreven om comorbiditeiten zoals depressie of angst te behandelen.

Conclusie

Hoewel bipolaire stoornis en borderline persoonlijkheidsstoornis bepaalde symptomen delen, zijn het fundamenteel verschillende aandoeningen met verschillende oorzaken, patronen en behandelingen. Het begrijpen van de verschillen is cruciaal voor een accurate diagnose en effectieve behandeling. Aarzel niet om hulp te zoeken als je worstelt met je mentale gezondheid. Er is hoop op herstel en een beter leven.

Hopelijk heeft dit artikel je geholpen om de verschillen tussen bipolaire stoornis en borderline persoonlijkheidsstoornis beter te begrijpen. Onthoud dat het belangrijk is om professionele hulp te zoeken als je je zorgen maakt over je mentale gezondheid. Je bent niet alleen, en er is hulp beschikbaar.