Welke 3 Soorten Reuma Zijn Er

Reuma is een verzamelnaam voor meer dan 100 verschillende aandoeningen die het bewegingsapparaat aantasten. Het is belangrijk om te beseffen dat reuma dus geen enkele ziekte is, maar een brede categorie. Deze aandoeningen kunnen leiden tot pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten, spieren, pezen en soms ook in de organen. Hoewel de symptomen overlappen, zijn de oorzaken en behandelingen vaak heel verschillend. Deze diversiteit maakt het soms lastig om een diagnose te stellen en een passende behandeling te vinden. We zullen ons hier focussen op drie veelvoorkomende en belangrijke vormen van reuma: reumatoïde artritis, artrose, en axiale spondyloartritis.

Drie Hoofdgroepen van Reuma

De vele reumatische aandoeningen kunnen grofweg in drie hoofdgroepen worden verdeeld, elk met hun eigen kenmerken en mechanismen:

• Ontstekingsreuma: Dit type wordt gekenmerkt door ontstekingen in de gewrichten en andere weefsels. Reumatoïde artritis en axiale spondyloartritis vallen hieronder.
• Artrose (osteoartritis): Dit is een degeneratieve aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten afbreekt.
• Weke delen reuma: Deze groep omvat aandoeningen die pijn en stijfheid veroorzaken in de spieren, pezen en slijmbeurzen, zoals fibromyalgie.

In de volgende secties zullen we dieper ingaan op reumatoïde artritis, artrose en axiale spondyloartritis.

Reumatoïde Artritis (RA)

Reumatoïde artritis is een chronische auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem per abuis de eigen gewrichten aanvalt. Dit leidt tot ontsteking, pijn, zwelling en uiteindelijk schade aan de gewrichten. RA treft vaak de kleine gewrichten van de handen en voeten, maar kan ook andere delen van het lichaam aantasten, zoals de ogen, longen, en het hart.

Oorzaak: De exacte oorzaak van RA is niet bekend, maar een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren speelt waarschijnlijk een rol. Erfelijkheid kan een rol spelen, maar het is niet zo dat je de ziekte automatisch krijgt als een familielid het heeft. Roken is een bekende risicofactor.

Symptomen: De symptomen van RA kunnen variëren van mild tot ernstig en kunnen komen en gaan. Typische symptomen zijn:

• Pijn en stijfheid in de gewrichten, vooral 's ochtends of na een periode van inactiviteit
• Zwelling en warmte in de gewrichten
• Vermoeidheid
• Koorts
• Verlies van eetlust
• Gewrichtsvervormingen (bij langdurige, onbehandelde RA)

Diagnose: De diagnose van RA wordt gesteld op basis van een combinatie van factoren, waaronder:

• Lichamelijk onderzoek
• Bloedonderzoek (om ontstekingsmarkers en antistoffen zoals reumafactor en anti-CCP te meten)
• Röntgenfoto's of andere beeldvormende onderzoeken om gewrichtsschade te beoordelen

Behandeling: De behandeling van RA is gericht op het verminderen van pijn en ontsteking, het voorkomen van gewrichtsschade en het verbeteren van de functie. Behandelopties omvatten:

• Medicijnen: Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID's), corticosteroïden en disease-modifying antirheumatic drugs (DMARD's) zoals methotrexaat. Biologische medicijnen (biologicals) zijn een nieuwere klasse van DMARD's die specifieke delen van het immuunsysteem blokkeren.
• Fysiotherapie en ergotherapie: Om de spierkracht en flexibiliteit te verbeteren en de gewrichten te beschermen.
• Chirurgie: In sommige gevallen kan chirurgie nodig zijn om beschadigde gewrichten te repareren of te vervangen.

Real-world example: Volgens cijfers van ReumaNederland hebben in Nederland ongeveer 2 miljoen mensen een vorm van reuma. Van hen hebben ongeveer 250.000 mensen reumatoïde artritis. Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn cruciaal om de progressie van de ziekte te vertragen en de kwaliteit van leven te verbeteren.

Artrose (Osteoartritis)

Artrose is de meest voorkomende vorm van reuma. Het is een degeneratieve aandoening die wordt gekenmerkt door de afbraak van het kraakbeen in de gewrichten. Kraakbeen fungeert als een schokdemper en zorgt ervoor dat de botten soepel over elkaar kunnen glijden. Wanneer het kraakbeen afbreekt, kunnen de botten tegen elkaar wrijven, wat leidt tot pijn, stijfheid en verminderde functie.

Oorzaak: De oorzaak van artrose is complex en multifactorieel. Risicofactoren omvatten:

• Leeftijd: Artrose komt vaker voor bij ouderen.
• Genetische aanleg: Sommige mensen zijn erfelijker gevoelig voor artrose.
• Overgewicht: Extra gewicht belast de gewrichten, vooral de knieën en heupen.
• Gewrichtsblessures: Eerdere blessures aan een gewricht kunnen het risico op artrose verhogen.
• Overbelasting: Repetitieve bewegingen of zware belasting van de gewrichten kunnen artrose veroorzaken.

Symptomen: De symptomen van artrose ontwikkelen zich meestal geleidelijk en kunnen variëren in ernst. Typische symptomen zijn:

• Pijn in de gewrichten, die erger kan worden bij belasting
• Stijfheid in de gewrichten, vooral 's ochtends of na een periode van inactiviteit
• Kraken of knarsen van de gewrichten
• Verminderde bewegingsvrijheid
• Zwelling rond de gewrichten

Diagnose: De diagnose van artrose wordt meestal gesteld op basis van een lichamelijk onderzoek en röntgenfoto's. Röntgenfoto's kunnen de vernauwing van de gewrichtsspleet en de aanwezigheid van botsporen (osteofyten) laten zien.

Behandeling: Er is geen genezing voor artrose, maar de behandeling is gericht op het verminderen van pijn en stijfheid, het verbeteren van de functie en het voorkomen van verdere schade. Behandelopties omvatten:

• Pijnstillers: Paracetamol en NSAID's kunnen de pijn verlichten.
• Fysiotherapie: Oefeningen om de spieren rond de gewrichten te versterken en de bewegingsvrijheid te verbeteren.
• Gewichtsverlies: Afvallen kan de belasting op de gewrichten verminderen.
• Braces en steunzolen: Om de gewrichten te ondersteunen en de belasting te verminderen.
• Injecties: Corticosteroïden of hyaluronzuur injecties in de gewrichten kunnen de pijn tijdelijk verlichten.
• Chirurgie: In ernstige gevallen kan een gewrichtsvervanging (bijvoorbeeld een knie- of heupvervanging) nodig zijn.

Real-world example: Artrose komt veel voor, vooral bij ouderen. Naar schatting heeft meer dan 1,5 miljoen Nederlanders artrose. De aandoening kan een aanzienlijke impact hebben op de kwaliteit van leven, omdat het de mobiliteit en de mogelijkheid om dagelijkse activiteiten uit te voeren kan beperken.

Axiale Spondyloartritis (AxSpA)

Axiale spondyloartritis is een chronische ontstekingsziekte die voornamelijk de wervelkolom en de sacro-iliacale gewrichten (de gewrichten tussen het heiligbeen en de bekken) aantast. In sommige gevallen kunnen ook andere gewrichten, zoals de heupen, knieën en schouders, betrokken zijn. Een bekende vorm van axiale spondyloartritis is de ziekte van Bechterew (ankyloserende spondylitis).

Oorzaak: De exacte oorzaak van axiale spondyloartritis is niet bekend, maar genetische factoren spelen een belangrijke rol. Het gen HLA-B27 is sterk geassocieerd met de aandoening. Dit betekent dat mensen die dit gen hebben, een verhoogd risico hebben om axiale spondyloartritis te ontwikkelen. Andere factoren, zoals omgevingsfactoren en infecties, kunnen ook een rol spelen.

Symptomen: De symptomen van axiale spondyloartritis ontwikkelen zich meestal geleidelijk en kunnen variëren in ernst. Typische symptomen zijn:

• Pijn en stijfheid in de onderrug en de billen, die 's nachts of 's ochtends erger is en verbetert door beweging.
• Pijn en stijfheid in de nek.
• Pijn en zwelling in andere gewrichten, zoals de heupen, knieën en schouders.
• Enthesitis (ontsteking van de peesaanhechtingen, bijvoorbeeld aan de hiel).
• Uveïtis (ontsteking van de iris in het oog).
• Vermoeidheid.

Diagnose: De diagnose van axiale spondyloartritis kan lastig zijn, omdat de symptomen vaak vaag zijn en kunnen worden verward met andere aandoeningen. De diagnose wordt gesteld op basis van een combinatie van factoren, waaronder:

• Lichamelijk onderzoek.
• Röntgenfoto's van de wervelkolom en de sacro-iliacale gewrichten.
• MRI-scan van de wervelkolom en de sacro-iliacale gewrichten (om vroege ontstekingsverschijnselen te detecteren).
• Bloedonderzoek (om het HLA-B27 gen te testen en ontstekingsmarkers te meten).

Behandeling: De behandeling van axiale spondyloartritis is gericht op het verminderen van pijn en stijfheid, het verbeteren van de functie en het voorkomen van verdere schade. Behandelopties omvatten:

• Fysiotherapie: Oefeningen om de spieren te versterken, de flexibiliteit te verbeteren en de houding te corrigeren.
• Pijnstillers: NSAID's kunnen de pijn en ontsteking verlichten.
• DMARD's: In sommige gevallen kunnen DMARD's, zoals sulfasalazine, worden gebruikt om de ontsteking te verminderen.
• Biologische medicijnen: TNF-blokkers en IL-17-remmers zijn biologische medicijnen die de ontsteking effectief kunnen verminderen.

Real-world example: Naar schatting hebben in Nederland ongeveer 40.000 mensen axiale spondyloartritis. De ziekte begint meestal op jonge leeftijd (tussen 15 en 45 jaar) en kan een aanzienlijke impact hebben op de kwaliteit van leven, omdat het kan leiden tot chronische pijn, vermoeidheid en beperkingen in de bewegingsvrijheid. Vroegtijdige diagnose en behandeling zijn essentieel om de progressie van de ziekte te vertragen en de kwaliteit van leven te verbeteren.

Conclusie

Reuma is een complex en divers ziektebeeld. Reumatoïde artritis, artrose en axiale spondyloartritis zijn slechts drie voorbeelden van de vele reumatische aandoeningen die bestaan. Elk van deze aandoeningen heeft zijn eigen kenmerken, oorzaken en behandelingen. Het is cruciaal om bij aanhoudende pijn, stijfheid of zwelling in de gewrichten een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en een passende behandeling. Een vroege diagnose en behandeling kunnen de progressie van de ziekte vertragen en de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren. Luister naar je lichaam en zoek professionele hulp als je symptomen ervaart die op reuma kunnen wijzen.

Ben je bezorgd over je gewrichten of ervaar je reuma-achtige klachten? Neem dan contact op met je huisarts. Meer informatie over reuma en de verschillende vormen ervan is te vinden op de website van ReumaNederland.