Hoe Ontstaan Poliepen In De Darmen

Het kan beangstigend zijn: een diagnose van poliepen in de darmen. Misschien heb je net een colonoscopie achter de rug en de uitslag gekregen. Of misschien ben je je aan het inlezen omdat je klachten ervaart. Wat de reden ook is, je bent niet alleen. Veel mensen krijgen te maken met darmpoliepen. In dit artikel proberen we helderheid te scheppen over hoe deze poliepen ontstaan, wat de risicofactoren zijn, en wat je er zelf aan kunt doen.

Wat zijn darmpoliepen eigenlijk?

Darmpoliepen zijn groeiingen op het slijmvlies van de dikke darm (colon) of de endeldarm (rectum). Ze kunnen verschillende vormen en groottes hebben, variërend van een speldenknop tot enkele centimeters in doorsnee. De meeste poliepen zijn goedaardig (niet-kankerachtig), maar sommige kunnen zich in de loop van de tijd ontwikkelen tot kanker.

Er zijn verschillende soorten darmpoliepen, waarvan de meest voorkomende zijn:

Adenomen: Dit zijn de meest voorkomende poliepen en hebben het meeste kans om kanker te worden. Ze worden daarom vaak verwijderd tijdens een colonoscopie.
Hyperplastische poliepen: Deze poliepen zijn meestal klein en hebben een zeer laag risico om kanker te worden.
Inflammatoire poliepen: Deze poliepen ontstaan als reactie op ontsteking in de darm, bijvoorbeeld bij inflammatoire darmziekten zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn.

Hoe ontstaan darmpoliepen?

Het ontstaan van darmpoliepen is een complex proces dat nog niet volledig begrepen wordt. Wel weten we dat verschillende factoren een rol spelen, waaronder:

Genetische factoren

In sommige gevallen is er een erfelijke aanleg voor het ontwikkelen van darmpoliepen. Dit betekent dat als er in jouw familie darmpoliepen of darmkanker voorkomen, je een hoger risico hebt om ze zelf ook te ontwikkelen. Bekende erfelijke aandoeningen die het risico op darmpoliepen verhogen, zijn:

Familiaire adenomateuze polyposis (FAP): Deze aandoening veroorzaakt de vorming van honderden of zelfs duizenden poliepen in de dikke darm. Zonder behandeling ontwikkelt bijna iedereen met FAP darmkanker.
Lynch syndroom (HNPCC): Dit syndroom verhoogt het risico op verschillende soorten kanker, waaronder darmkanker. Mensen met het Lynch syndroom ontwikkelen vaak op jongere leeftijd darmkanker.

Het is belangrijk om je arts te informeren over je familiegeschiedenis, zodat hij/zij het risico kan inschatten en eventueel preventief onderzoek kan aanraden.

Omgevingsfactoren en Levensstijl

Naast genetische factoren spelen ook omgevingsfactoren en levensstijl een belangrijke rol bij het ontstaan van darmpoliepen. Denk hierbij aan:

Voeding: Een voeding rijk aan rood vlees, bewerkte vleesproducten en weinig vezels wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op darmpoliepen.
Overgewicht en obesitas: Overgewicht, vooral rond de buik, verhoogt de kans op darmpoliepen.
Roken: Roken is schadelijk voor de algehele gezondheid en verhoogt ook het risico op darmpoliepen en darmkanker.
Alcoholgebruik: Overmatig alcoholgebruik kan het risico op darmpoliepen verhogen.
Gebrek aan lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan helpen het risico op darmpoliepen te verlagen.

Leeftijd

Het risico op darmpoliepen neemt toe met de leeftijd. De meeste darmpoliepen worden gevonden bij mensen ouder dan 50 jaar.

Symptomen van darmpoliepen

Veel mensen met darmpoliepen hebben geen symptomen. Dit is waarom regelmatige screening, zoals een colonoscopie, zo belangrijk is. Als er wel symptomen zijn, kunnen deze zijn:

Bloed in de ontlasting: Dit kan variëren van kleine streepjes bloed tot helderrood bloed.
Verandering in stoelgang: Bijvoorbeeld diarree, obstipatie of een verandering in de consistentie van de ontlasting.
Buikpijn of krampen: Dit kan een teken zijn van een grotere poliep die de darm blokkeert.
Vermoeidheid: Dit kan het gevolg zijn van bloedverlies door de poliepen.
Onverklaarbaar gewichtsverlies: In zeldzame gevallen kan dit een teken zijn van darmkanker.

Het is belangrijk om je arts te raadplegen als je een van deze symptomen ervaart, vooral als ze nieuw zijn of langer aanhouden.

Wat kun je zelf doen?

Hoewel je het ontstaan van darmpoliepen niet altijd kunt voorkomen, zijn er wel degelijk dingen die je zelf kunt doen om het risico te verkleinen:

Eet gezond: Kies voor een voeding rijk aan vezels, fruit, groenten en volkoren producten. Beperk de inname van rood vlees, bewerkte vleesproducten en suiker.
Beweeg regelmatig: Streef naar minstens 30 minuten matige lichaamsbeweging per dag.
Stop met roken: Roken is schadelijk voor de algehele gezondheid en verhoogt ook het risico op darmpoliepen en darmkanker.
Beperk alcoholgebruik: Drink alcohol met mate, of nog beter, helemaal niet.
Behoud een gezond gewicht: Overgewicht, vooral rond de buik, verhoogt de kans op darmpoliepen.
Regelmatige screening: Laat je regelmatig screenen op darmkanker, vooral als je een verhoogd risico hebt. De meest voorkomende screening methoden zijn de ontlastingstest (iFOBT) en de colonoscopie.

Praktische tips voor een gezonde voeding

Het kan soms lastig zijn om je voedingspatroon aan te passen. Hier zijn een paar praktische tips om je op weg te helpen:

Begin de dag met een vezelrijk ontbijt: Kies bijvoorbeeld voor havermout met fruit en noten.
Eet meer groenten en fruit: Probeer bij elke maaltijd groenten te eten en kies fruit als tussendoortje.
Kies volkoren producten: Vervang witte rijst, pasta en brood door volkoren varianten.
Beperk de inname van bewerkte voedingsmiddelen: Deze bevatten vaak veel zout, suiker en ongezonde vetten.
Lees etiketten: Let op de hoeveelheid vezels, suiker en vet in de producten die je koopt.

Wanneer naar de dokter?

Het is belangrijk om je arts te raadplegen als je:

Bloed in je ontlasting hebt.
Een verandering in je stoelgang ervaart die langer aanhoudt dan een paar weken.
Buikpijn of krampen hebt die niet weggaan.
Een familiegeschiedenis van darmpoliepen of darmkanker hebt.
Ouder bent dan 50 jaar en nog nooit gescreend bent op darmkanker.

Conclusie

Darmpoliepen zijn veelvoorkomend, en hoewel ze soms een voorloper van kanker kunnen zijn, is er veel wat je kunt doen om het risico te verkleinen. Door een gezonde levensstijl aan te houden, je bewust te zijn van je familiegeschiedenis en je regelmatig te laten screenen, kun je de kans op darmkanker aanzienlijk verminderen. Neem de controle over je gezondheid en praat met je arts over wat het beste is voor jou.