Hoe Ziet Iemand Met Astigmatisme

Astigmatisme, of cilindrische afwijking, is een veelvoorkomende oogaandoening die invloed heeft op de manier waarop je licht breekt. In tegenstelling tot bijziendheid (myopie) of verziendheid (hypermetropie), waarbij het probleem ligt in de focus op een enkel punt, wordt astigmatisme veroorzaakt door een onregelmatige kromming van het hoornvlies of de lens van het oog. Dit leidt tot een wazig of vervormd zicht, zowel van dichtbij als veraf.

Wat is Astigmatisme Precies?

Om het te begrijpen, moeten we kijken naar de anatomie van het oog. Normaal gesproken is het hoornvlies (de heldere voorkant van het oog) perfect rond, zoals een basketbal. Licht dat het oog binnenkomt, wordt gelijkmatig gebroken en gefocust op één punt op het netvlies, wat resulteert in een scherp beeld. Bij astigmatisme is het hoornvlies echter meer ovaal, zoals een rugbybal. Dit betekent dat het licht ongelijkmatig wordt gebroken, wat leidt tot verschillende focuspunten. Hierdoor wordt het beeld vervormd.

Verschillende Vormen van Astigmatisme

Er zijn verschillende soorten astigmatisme, afhankelijk van de richting van de kromming en de oorzaak:

Regelmatig Astigmatisme: Dit is de meest voorkomende vorm. De kromming van het hoornvlies is uniform, maar in twee verschillende richtingen (bijvoorbeeld horizontaal en verticaal). Dit type is meestal goed te corrigeren met brillen of contactlenzen.
Onregelmatig Astigmatisme: Hier is de kromming van het hoornvlies onregelmatig en niet uniform. Dit kan het gevolg zijn van littekens op het hoornvlies, verwondingen, of bepaalde oogaandoeningen zoals keratoconus. Onregelmatig astigmatisme is vaak moeilijker te corrigeren.
Corneaal Astigmatisme: Dit type astigmatisme wordt veroorzaakt door de kromming van het hoornvlies.
Lenticulair Astigmatisme: Dit type astigmatisme wordt veroorzaakt door de vorm van de ooglens in het oog.

Hoe Ziet Iemand met Astigmatisme?

De ervaring van iemand met astigmatisme kan sterk variëren, afhankelijk van de ernst van de aandoening. Sommige mensen hebben slechts milde symptomen, terwijl anderen aanzienlijke visuele problemen ervaren. De volgende symptomen komen vaak voor:

Wazig Zicht op Alle Afstanden

Dit is het meest voorkomende symptoom. Het zicht kan wazig zijn, zowel bij het kijken naar objecten van dichtbij als van veraf. De wazigheid kan consistenter zijn dan bij alleen bijziendheid of verziendheid.

Vervormd Zicht

Objecten kunnen uitgerekt, vervormd of schaduwrijk lijken. Bijvoorbeeld, een rond object kan ovaal lijken, of rechte lijnen kunnen golvend of onduidelijk lijken. Denk aan het kijken in een lachspiegel op de kermis.

Vermoeide Ogen (Astenopie)

Omdat de ogen constant moeten compenseren voor de onregelmatige focus, kan dit leiden tot vermoeide ogen, hoofdpijn en een algemeen gevoel van spanning rond de ogen. Langdurig lezen, computerwerk of autorijden kunnen deze symptomen verergeren.

Moeite met Nachtzicht

Astigmatisme kan het moeilijker maken om in het donker te zien. Sterren kunnen bijvoorbeeld uitgesmeerd lijken in plaats van puntig, en koplampen van auto's kunnen halo's of strepen vertonen. Dit komt omdat het licht in het donker nog moeilijker te focussen is.

Scheelzien

In sommige gevallen, vooral bij kinderen, kan astigmatisme leiden tot scheelzien (strabismus). Het oog probeert de wazigheid te compenseren, wat kan leiden tot verkeerde uitlijning van de ogen.

Voorbeelden uit het Dagelijks Leven

Lezen: Letters kunnen wazig of vervormd lijken, waardoor lezen lastig en vermoeiend wordt. Sommige letters kunnen zelfs "dubbel" lijken.
Autorijden: Verkeersborden kunnen onduidelijk zijn, vooral 's nachts. De koplampen van tegemoetkomende auto's kunnen halo's vertonen, wat het zicht verder belemmert.
Computerwerk: Langdurig naar een computerscherm kijken kan leiden tot vermoeide ogen en hoofdpijn. De tekst op het scherm kan wazig of onduidelijk lijken.
Sporten: Moeite met het inschatten van afstanden en het volgen van snel bewegende objecten. Een bal kan bijvoorbeeld vervormd lijken, wat het moeilijker maakt om hem te vangen of te slaan.

Oorzaken en Risicofactoren

De exacte oorzaak van astigmatisme is niet altijd bekend. Het is vaak aangeboren, wat betekent dat iemand ermee geboren wordt. Het kan ook het gevolg zijn van:

Genetica: Astigmatisme komt vaak voor in families.
Verwondingen aan het oog: Littekens op het hoornvlies kunnen leiden tot onregelmatig astigmatisme.
Oogchirurgie: In zeldzame gevallen kan oogchirurgie astigmatisme veroorzaken.
Keratoconus: Dit is een oogaandoening waarbij het hoornvlies geleidelijk dunner en kegelvormig wordt, wat leidt tot onregelmatig astigmatisme.

Er zijn geen specifieke dingen die je kunt doen om astigmatisme te voorkomen. Regelmatige oogonderzoeken zijn echter belangrijk om het vroegtijdig op te sporen en te behandelen.

Diagnose en Behandeling

Astigmatisme wordt gediagnosticeerd tijdens een uitgebreid oogonderzoek door een opticien of oogarts. Tijdens het onderzoek worden verschillende tests uitgevoerd om de gezichtsscherpte te meten en de kromming van het hoornvlies te bepalen.

De behandeling van astigmatisme is gericht op het corrigeren van de onregelmatige breking van het licht. De meest voorkomende behandelingen zijn:

Brillen

Brillen met cilindrische glazen zijn de meest gebruikelijke manier om astigmatisme te corrigeren. De glazen zijn speciaal geslepen om de onregelmatige kromming van het hoornvlies te compenseren, waardoor het licht correct wordt gefocust op het netvlies.

Contactlenzen

Torische contactlenzen zijn speciaal ontworpen om astigmatisme te corrigeren. Ze hebben verschillende krommingen in verschillende richtingen om de onregelmatige breking van het licht te compenseren. Er zijn zowel zachte als harde (gasdoorlatende) torische contactlenzen beschikbaar.

Refractieve Chirurgie

Refractieve chirurgie, zoals LASIK, LASEK of PRK, kan de vorm van het hoornvlies permanent veranderen om astigmatisme te corrigeren. Deze procedures maken gebruik van een laser om de kromming van het hoornvlies te herstellen. Refractieve chirurgie is niet voor iedereen geschikt en vereist een grondige evaluatie door een oogarts.

Data en Statistieken

Astigmatisme is zeer prevalent. Volgens verschillende studies heeft ongeveer 30% tot 60% van de bevolking een zekere mate van astigmatisme. De prevalentie kan variëren afhankelijk van de leeftijd, etniciteit en geografische locatie.

Een studie gepubliceerd in het American Journal of Ophthalmology vond dat astigmatisme vaker voorkomt bij mensen van Aziatische afkomst dan bij mensen van Europese afkomst. Een andere studie toonde aan dat de prevalentie van astigmatisme toeneemt met de leeftijd.

Conclusie

Astigmatisme is een veelvoorkomende oogaandoening die een aanzienlijke invloed kan hebben op de levenskwaliteit. Door de onregelmatige kromming van het hoornvlies of de lens kan het zicht wazig, vervormd en vermoeiend zijn. Gelukkig zijn er verschillende effectieve behandelingen beschikbaar, zoals brillen, contactlenzen en refractieve chirurgie. Als je vermoedt dat je astigmatisme hebt, is het belangrijk om een oogonderzoek te laten doen. Vroegtijdige diagnose en behandeling kunnen je helpen om scherp en comfortabel te zien.

Actie: Maak een afspraak voor een oogonderzoek als je last hebt van wazig, vervormd zicht, vermoeide ogen of moeite met nachtzicht. Een opticien of oogarts kan de diagnose stellen en de juiste behandeling aanbevelen.