Tot Wanneer Ben Je Leerplichtig

Zit je eraan te denken om te stoppen met school? Of ben je een ouder die zich afvraagt tot welke leeftijd je kind verplicht is om naar school te gaan? Het is een vraag die vaak opkomt, en het antwoord is belangrijk om te kennen. De leerplicht in Nederland is namelijk geen simpele 'leeftijd' kwestie, maar hangt samen met verschillende factoren. We begrijpen dat het ingewikkeld kan zijn, dus laten we het samen uitpluizen.

Wanneer begint de leerplicht?

De leerplicht in Nederland begint in principe op 5-jarige leeftijd. Vanaf de eerste dag van de maand die volgt op de maand waarin je kind 5 jaar wordt, is het leerplichtig. Dat betekent dat je kind naar school moet. Het schooljaar begint echter in augustus/september, dus in de praktijk beginnen de meeste kinderen met school in het jaar dat ze 4 jaar worden. Dit 'vrijwillige' naar school gaan op 4-jarige leeftijd wordt vaak gezien als een voorbereiding op de echte leerplicht.

Let op: Er zijn uitzonderingen mogelijk. Als een kind nog niet toe is aan school, kan er uitstel van leerplicht worden aangevraagd. Dit moet echter worden beoordeeld door een deskundige, zoals een schoolarts of psycholoog.

Tot wanneer ben je leerplichtig? De volledige leerplicht.

De volledige leerplicht duurt tot het einde van het schooljaar waarin je 16 jaar wordt. Dit betekent dat als je bijvoorbeeld jarig bent in december, je tot het einde van het schooljaar leerplichtig bent, ook al ben je al 16. Je bent dus *niet* per se direct vanaf je 16e verjaardag niet meer leerplichtig.

Wat betekent dit concreet? Je moet dus tot die tijd fulltime onderwijs volgen. Dit kan zijn basisonderwijs, voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) of praktijkonderwijs. Het doel is om een startkwalificatie te halen.

Wat is een startkwalificatie?

Een startkwalificatie is een diploma op minimaal mbo niveau 2, havo of vwo. De Nederlandse overheid vindt het belangrijk dat jongeren een startkwalificatie halen, omdat dit de kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk vergroot. Jongeren met een startkwalificatie hebben over het algemeen betere baankansen en een hoger salaris.

Volgens cijfers van het CBS hebben jongeren *zonder* startkwalificatie een aanzienlijk grotere kans om werkloos te worden en te blijven. Het behalen van een startkwalificatie wordt dan ook gezien als een belangrijke investering in de toekomst.

De kwalificatieplicht: na de volledige leerplicht.

Ook als je 16 bent, ben je nog niet per se klaar met je schoolverplichtingen! Na de volledige leerplicht volgt namelijk de kwalificatieplicht. Deze plicht geldt tot je 18 jaar bent, of tot je een startkwalificatie hebt behaald. Dus: je moet doorleren totdat je 18 bent, *of* je een mbo 2, havo of vwo diploma hebt.

Wat betekent de kwalificatieplicht? Ook na je 16e moet je nog onderwijs volgen, maar de eisen zijn iets anders. Je kunt bijvoorbeeld werken en leren combineren via een BBL-opleiding (Beroepsbegeleidende leerweg) op het mbo. Het belangrijkste is dat je bezig bent met het behalen van die startkwalificatie.

Uitzonderingen op de kwalificatieplicht.

Er zijn enkele uitzonderingen op de kwalificatieplicht, bijvoorbeeld als je ernstig ziek bent of als je al een startkwalificatie hebt behaald in het buitenland (die in Nederland erkend wordt). Ook in bepaalde situaties van overmacht kan de kwalificatieplicht worden opgeheven, maar dit moet altijd worden beoordeeld door de leerplichtambtenaar.

Wat gebeurt er als je je niet aan de leerplicht houdt?

Het niet naleven van de leerplicht heeft consequenties. De leerplichtambtenaar van de gemeente houdt toezicht op de naleving van de leerplicht. Als een kind ongeoorloofd afwezig is van school, zal de leerplichtambtenaar eerst in gesprek gaan met de ouders en het kind. Samen wordt er gekeken naar de reden van de afwezigheid en naar mogelijke oplossingen.

Als de problemen aanhouden, kan de leerplichtambtenaar een proces-verbaal opmaken. Dit kan leiden tot een boete voor de ouders (of de jongere zelf als deze 16 jaar of ouder is). In ernstige gevallen kan de rechter worden ingeschakeld.

Belangrijk: Het doel van de leerplichtambtenaar is *niet* om te straffen, maar om ervoor te zorgen dat jongeren naar school gaan en een startkwalificatie behalen. De leerplichtambtenaar kan ook helpen bij het vinden van de juiste school of opleiding, of bij het oplossen van problemen die het naar school gaan bemoeilijken.

Samenvatting: De belangrijkste punten.

• Volledige leerplicht: Vanaf 5 jaar tot het einde van het schooljaar waarin je 16 wordt.
• Kwalificatieplicht: Van 16 tot 18 jaar, *of* tot je een startkwalificatie hebt (mbo 2, havo, vwo).
• Startkwalificatie: Een diploma op minimaal mbo niveau 2, havo of vwo.
• Leerplichtambtenaar: Houdt toezicht op de naleving van de leerplicht en kan helpen bij problemen.

Praktische tips voor ouders en leerlingen.

Voor ouders:

• Zorg voor een goede communicatie met de school. Blijf op de hoogte van de vorderingen van je kind en bespreek eventuele problemen tijdig.
• Creëer een stimulerende leeromgeving thuis. Zorg voor een rustige plek waar je kind kan studeren en help met huiswerk als dat nodig is.
• Ondersteun je kind bij het maken van een studiekeuze. Help ze de mogelijkheden te verkennen en een opleiding te kiezen die bij hun interesses en talenten past.

Voor leerlingen:

• Praat met je ouders, docenten of de decaan als je problemen hebt op school. Zoek hulp als je het moeilijk vindt, of als je niet weet welke opleiding je wilt volgen.
• Zorg voor een goede planning. Maak een planning voor je huiswerk en zorg dat je voldoende tijd besteedt aan studeren.
• Zoek een opleiding die je leuk vindt. Als je iets studeert wat je interesseert, is de kans groter dat je gemotiveerd blijft en succesvol bent.

De leerplicht en kwalificatieplicht zijn er om jou (of je kind) te helpen een goede start te maken in het leven. Zie het niet als een last, maar als een kans om je te ontwikkelen en je talenten te ontdekken. En onthoud: de leerplichtambtenaar is er om te helpen, niet om te straffen. Samen kunnen jullie ervoor zorgen dat je de school succesvol afrondt en een mooie toekomst tegemoet gaat!

Mocht je nog vragen hebben, neem dan contact op met de leerplichtambtenaar van je gemeente. Zij kunnen je voorzien van de meest actuele informatie en je helpen bij specifieke situaties.