Oorzaak Skin Tears Bij Ouderen

Huidbeschadigingen, ook wel skin tears genoemd, zijn een veelvoorkomend probleem bij ouderen. Ze kunnen een bron van ongemak, pijn en zelfs infecties vormen. In dit artikel duiken we dieper in op de oorzaken van skin tears bij ouderen, zodat je beter kunt begrijpen hoe ze ontstaan en hoe je ze kunt voorkomen. We richten ons hierbij op zowel de verzorgende als de ouderen zelf, zodat we samen kunnen werken aan een gezondere en comfortabelere huid.

Wat zijn Skin Tears precies?

Een skin tear is een traumatische wond die ontstaat door schuifkrachten, wrijving of een stomp trauma. Het resultaat is een scheiding van de epidermis (buitenste huidlaag) van de dermis (onderliggende huidlaag), of een scheiding van beide huidlagen van elkaar. Denk hierbij aan een scheurtje, loslating of flap van de huid. Het is belangrijk om skin tears te onderscheiden van andere soorten wonden, omdat de behandeling en preventie anders kunnen zijn.

Waarom zijn Ouderen Kwetsbaarder voor Skin Tears?

Met het ouder worden, verandert de huid. Deze veranderingen maken ouderen kwetsbaarder voor skin tears. Enkele belangrijke factoren zijn:

Dunner wordende huid: De epidermis wordt dunner, waardoor de huid minder bescherming biedt.
Verminderde elasticiteit: De hoeveelheid collageen en elastine in de huid neemt af, waardoor de huid minder elastisch en minder goed bestand is tegen rekking.
Verminderde hydratatie: De huid produceert minder talg, waardoor deze droger wordt en sneller scheurt.
Verzwakte bloedvaten: De bloedvaten in de huid worden brozer, waardoor ze sneller beschadigen en bloedingen kunnen veroorzaken.
Verminderde mobiliteit: Ouderen met verminderde mobiliteit zijn afhankelijker van anderen voor hulp bij bijvoorbeeld transfers, waardoor de kans op huidbeschadiging groter is.
Aanwezigheid van andere aandoeningen: Bepaalde aandoeningen, zoals diabetes, nierfalen, en de ziekte van Parkinson, kunnen de huid verder verzwakken.
Medicijngebruik: Sommige medicijnen, zoals corticosteroïden en bloedverdunners, kunnen de huid dunner en kwetsbaarder maken.

De Belangrijkste Oorzaken van Skin Tears bij Ouderen

Naast de algemene veranderingen in de huid door het ouder worden, zijn er specifieke factoren die bijdragen aan het ontstaan van skin tears. Deze oorzaken kunnen we indelen in verschillende categorieën:

Mechanische Factoren

Dit zijn de meest voorkomende oorzaken van skin tears:

Stoten en schrammen: Ongelukjes zijn snel gebeurd. Stoten tegen een tafelrand, een bedrand of een deurpost kunnen leiden tot een skin tear.
Vallen: Vallen zijn een belangrijke oorzaak van letsel bij ouderen, en huidbeschadigingen zijn daar vaak een onderdeel van.
Verkeerd gebruik van hulpmiddelen: Denk aan transfers met een tillift, waarbij de huid bekneld kan raken. Ook schuiven in bed of een stoel kan de huid beschadigen.
Verwijderen van pleisters en verbanden: Het onzorgvuldig verwijderen van pleisters, tape of verbanden kan de huid beschadigen, vooral als deze droog en fragiel is.
Wrijving van kleding of beddengoed: Stugge kleding of ruw beddengoed kan de huid irriteren en beschadigen, vooral bij mensen die veel in bed liggen.

Omgevingsfactoren

De omgeving waarin iemand zich bevindt, kan ook een rol spelen:

Droge lucht: Droge lucht, bijvoorbeeld door centrale verwarming of airconditioning, kan de huid uitdrogen en kwetsbaarder maken.
Blootstelling aan de zon: Langdurige blootstelling aan de zon kan de huid beschadigen en verouderen, waardoor deze minder elastisch wordt.
Irriterende stoffen: Sommige schoonmaakmiddelen, zeep en lotions kunnen de huid irriteren en beschadigen.

Ziekte en Medicatie

Zoals eerder genoemd, kunnen bepaalde aandoeningen en medicijnen de huid beïnvloeden:

Diabetes: Diabetes kan de bloedsomloop verminderen en de huid droger maken, waardoor deze gevoeliger is voor beschadigingen.
Nierfalen: Nierfalen kan leiden tot een ophoping van afvalstoffen in het lichaam, wat de huid kan irriteren en verzwakken.
Ondervoeding: Een tekort aan belangrijke voedingsstoffen, zoals eiwitten en vitaminen, kan de huidconditie verslechteren.
Medicatie: Corticosteroïden, bloedverdunners en bepaalde antibiotica kunnen de huid dunner en kwetsbaarder maken.

Gedragsfactoren

Ook iemands gedrag kan van invloed zijn:

Rauwe behandeling tijdens transfers: Onzorgvuldige transfers kunnen leiden tot schuren en trekken aan de huid.
Onvoldoende hydratatie: Te weinig drinken kan leiden tot uitdroging van de huid.
Krabbelen: Bij jeuk kan krabbelen de huid beschadigen en leiden tot skin tears.

Preventie: Wat Kun Je Doen om Skin Tears te Voorkomen?

Het voorkomen van skin tears is essentieel. Met de juiste maatregelen kan het risico aanzienlijk worden verminderd. Hier zijn enkele belangrijke tips:

Huidverzorging

Hydrateer de huid regelmatig: Gebruik een vette, ongeparfumeerde crème of lotion om de huid gehydrateerd te houden. Breng de crème aan na het douchen of baden, wanneer de huid nog vochtig is.
Gebruik milde zeep: Vermijd agressieve zepen die de huid uitdrogen. Kies voor een milde, pH-neutrale wasgel of badolie.
Bescherm de huid tegen de zon: Gebruik een zonnebrandcrème met een hoge factor, ook op bewolkte dagen. Draag beschermende kleding, zoals een hoed en lange mouwen.
Vermijd droge lucht: Gebruik een luchtbevochtiger in huis, vooral tijdens de wintermaanden.

Omgeving

Zorg voor een veilige omgeving: Verwijder obstakels waarover gestruikeld kan worden. Zorg voor goede verlichting.
Gebruik beschermende kleding: Draag kleding met lange mouwen en lange broeken om de huid te beschermen tegen stoten en schrammen.
Gebruik zachte materialen: Kies voor zachte kleding en beddengoed van natuurlijke materialen, zoals katoen.
Wees voorzichtig met transfers: Gebruik de juiste technieken en hulpmiddelen om transfers veilig uit te voeren. Vraag om hulp als je het zelf niet kunt.

Gezondheid

Drink voldoende water: Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt om de huid gehydrateerd te houden.
Eet gezond: Een gevarieerde voeding met voldoende eiwitten, vitaminen en mineralen is belangrijk voor een gezonde huid.
Behandel onderliggende aandoeningen: Laat aandoeningen zoals diabetes en nierfalen behandelen om de huidconditie te verbeteren.
Bespreek medicatie met de arts: Als je medicijnen gebruikt die de huid kunnen verzwakken, bespreek dit dan met de arts. Mogelijk kan de dosering worden aangepast of kan er een alternatief worden gevonden.

Specifieke Maatregelen voor Verzorgenden

Wees voorzichtig tijdens de verzorging: Ga voorzichtig te werk bij het wassen, aankleden en verplaatsen van de oudere.
Gebruik glijzeilen: Glijzeilen kunnen helpen om de huid te beschermen tijdens transfers en positionering in bed.
Verwijder pleisters en verbanden voorzichtig: Maak de pleister of het verband eerst nat met lauwwarm water of een speciale pleisterverwijderaar. Trek de pleister langzaam en voorzichtig los, in de richting van de haargroei.
Observeer de huid regelmatig: Let op tekenen van huidbeschadiging, zoals roodheid, blaren of scheurtjes. Neem bij twijfel contact op met een arts of verpleegkundige.

Wat te doen bij een Skin Tear?

Ondanks alle preventieve maatregelen kan het toch voorkomen dat er een skin tear ontstaat. Het is dan belangrijk om de wond direct goed te verzorgen:

Stop de bloeding: Druk zachtjes op de wond met een schoon doekje tot de bloeding stopt.
Reinig de wond: Spoel de wond voorzichtig schoon met lauwwarm water of een fysiologische zoutoplossing. Vermijd het gebruik van agressieve zeep of desinfectiemiddelen.
Dep de huid droog: Dep de huid rondom de wond voorzichtig droog met een schoon doekje.
Plaats de huidflap terug (indien mogelijk): Als er een huidflap aanwezig is, probeer deze dan voorzichtig terug te plaatsen over de wond. Dit kan de genezing bevorderen.
Bedek de wond: Bedek de wond met een niet-verklevend verband. Kies een verband dat vochtig is en de wond beschermt, maar de huid eromheen laat ademen.
Raadpleeg een arts of verpleegkundige: Afhankelijk van de grootte en diepte van de wond, kan het nodig zijn om een arts of verpleegkundige te raadplegen. Zij kunnen de wond beoordelen en een passende behandeling voorschrijven.

Conclusie: Een Gezonde Huid voor een Betere Levenskwaliteit

Skin tears zijn een vervelend probleem dat de levenskwaliteit van ouderen aanzienlijk kan beïnvloeden. Door de oorzaken te begrijpen en preventieve maatregelen te nemen, kunnen we het risico op skin tears aanzienlijk verminderen. Goede huidverzorging, een veilige omgeving, een gezonde levensstijl en zorgvuldige verzorging zijn essentieel. Samen kunnen we werken aan een gezondere en comfortabelere huid voor ouderen, waardoor ze langer zelfstandig en actief kunnen blijven. En vergeet niet: vroegtijdige herkenning en adequate behandeling zijn cruciaal voor een snelle genezing en het voorkomen van complicaties.