Waar Wordt Geld Van Gemaakt

Heb je je ooit afgevraagd waar al dat geld eigenlijk vandaan komt? Het lijkt alsof bankbiljetten en munten zomaar in omloop zijn, maar er zit een complex proces achter de creatie van nieuw geld. Dit artikel is bedoeld voor iedereen die nieuwsgierig is naar de economische mechanismen achter onze financiële systemen. We gaan op een heldere en begrijpelijke manier uitleggen waar geld van wordt gemaakt, wie daar verantwoordelijk voor is en welke impact dit heeft op ons dagelijks leven.

De Rol van Centrale Banken

Het antwoord op de vraag "waar wordt geld van gemaakt?" begint bij de centrale bank. In de Eurozone is dit de Europese Centrale Bank (ECB), en in Nederland de Nederlandsche Bank (DNB), die ondergeschikt is aan de ECB. De centrale bank heeft een cruciale rol in het beheer van de geldhoeveelheid.

Fysiek Geld: Bankbiljetten en Munten

Laten we beginnen met het tastbare geld: de bankbiljetten en munten die we in onze portemonnee hebben. De centrale bank geeft de opdracht tot het drukken van bankbiljetten en het slaan van munten. Dit gebeurt niet willekeurig, maar op basis van de vraag naar contant geld in de economie. De ECB bepaalt hoeveel biljetten er gedrukt moeten worden, en de nationale centrale banken zorgen voor de distributie.

• Bankbiljetten: Worden gedrukt door gespecialiseerde drukkerijen die voldoen aan strenge veiligheidseisen. Denk aan speciale inkt, watermerken en hologrammen.
• Munten: Worden geslagen door de Koninklijke Nederlandse Munt, die eveneens onder strenge beveiliging opereert.

Het drukken van bankbiljetten en het slaan van munten is echter slechts een klein deel van de totale geldcreatie. Het meeste geld bestaat tegenwoordig in digitale vorm.

Geldcreatie door Commerciële Banken: Kredietverlening

Het grootste deel van het geld in de economie wordt gecreëerd door commerciële banken, zoals ING, Rabobank en ABN AMRO. Dit gebeurt door middel van kredietverlening. Wanneer een bank een lening verstrekt, creëert zij in feite nieuw geld.

Hoe werkt dit? Stel, je wilt een hypotheek afsluiten. De bank keurt je aanvraag goed en schrijft een bedrag bij op je rekening. Dit bedrag bestond daarvoor niet. De bank heeft dus nieuw geld gecreëerd. Dit geld kun je vervolgens gebruiken om je huis te betalen, en de verkoper kan dit geld weer uitgeven of sparen. Zo circuleert het nieuwe geld in de economie.

Het is belangrijk om te benadrukken dat banken dit niet onbeperkt kunnen doen. Ze zijn gebonden aan bepaalde regels en eisen, zoals de reserveverplichting. Dit betekent dat ze een bepaald percentage van hun totale deposito's als reserve moeten aanhouden bij de centrale bank. Dit percentage is relatief laag in de Eurozone, wat betekent dat banken een aanzienlijk bedrag aan kredieten kunnen verstrekken.

De Rol van de Reserveverplichting

De reserveverplichting is een instrument dat de centrale bank gebruikt om de geldhoeveelheid te beheersen. Door de reserveverplichting te verhogen, kan de centrale bank de kredietverlening door commerciële banken afremmen. Omgekeerd, door de reserveverplichting te verlagen, kan de centrale bank de kredietverlening stimuleren.

Echter, de impact van de reserveverplichting is in de praktijk beperkt, omdat banken vaak op andere manieren aan liquiditeit kunnen komen, bijvoorbeeld door geld te lenen van andere banken of door obligaties uit te geven.

Quantitative Easing (QE): Een Nieuwere Vorm van Geldcreatie

In de afgelopen jaren hebben centrale banken, waaronder de ECB, een andere vorm van geldcreatie gebruikt: Quantitative Easing (QE). Dit houdt in dat de centrale bank op grote schaal staatsobligaties en andere activa opkoopt van commerciële banken en andere financiële instellingen.

Hoe werkt QE? Wanneer de centrale bank een staatsobligatie opkoopt, betaalt zij de verkoper met nieuw gecreëerd geld. Dit nieuwe geld komt terecht op de rekening van de verkoper bij een commerciële bank. Hierdoor neemt de liquiditeit van de commerciële bank toe, waardoor deze meer ruimte heeft om kredieten te verstrekken. Bovendien daalt de rente, wat de economie verder stimuleert.

Het doel van QE is het stimuleren van de economie door de rente te verlagen en de liquiditeit te verhogen. Het is een controversieel instrument, omdat het kan leiden tot inflatie en bubbelvorming op de financiële markten.

Kritiek op Geldcreatie

De manier waarop geld wordt gecreëerd, roept vaak vragen en kritiek op. Een van de belangrijkste kritiekpunten is dat het geldstelsel schuldgedreven is. Nieuw geld wordt immers gecreëerd door middel van kredietverlening, wat betekent dat er altijd meer schuld is dan geld in omloop. Dit kan leiden tot economische instabiliteit en crises.

Een ander kritiekpunt is dat de centrale banken te veel macht hebben over de geldhoeveelheid. Sommigen vinden dat de geldhoeveelheid democratischer en transparanter moet worden beheerd.

De Impact van Geldcreatie op Ons Dagelijks Leven

De manier waarop geld wordt gecreëerd, heeft een directe impact op ons dagelijks leven. Een toename van de geldhoeveelheid kan leiden tot inflatie, wat betekent dat de prijzen van goederen en diensten stijgen. Dit kan de koopkracht van ons geld verminderen.

Aan de andere kant kan een afname van de geldhoeveelheid leiden tot deflatie, wat betekent dat de prijzen van goederen en diensten dalen. Dit klinkt misschien positief, maar het kan leiden tot een neerwaartse spiraal, waarbij mensen hun aankopen uitstellen in de verwachting dat de prijzen nog verder zullen dalen. Dit kan de economie schaden.

De centrale bank probeert de geldhoeveelheid zo te beheren dat de inflatie stabiel blijft rond een bepaald doelpercentage, meestal rond de 2%. Dit is de taak van het monetair beleid.

Wat Kunnen We Zelf Doen?

Hoewel we geen directe invloed hebben op het monetair beleid, kunnen we wel verstandige financiële beslissingen nemen. Het is belangrijk om te begrijpen hoe inflatie en rente ons spaargeld en onze leningen beïnvloeden.

• Sparen: Zorg ervoor dat je spaargeld minstens de inflatie compenseert. Overweeg alternatieve vormen van sparen, zoals beleggen, om een hoger rendement te behalen.
• Lenen: Wees voorzichtig met het aangaan van leningen. Zorg ervoor dat je de lening kunt terugbetalen, ook als de rente stijgt.
• Investeren: Investeer in je eigen kennis en vaardigheden. Dit is de beste investering die je kunt doen.

Conclusie: Een Complex Systeem Begrijpen

De creatie van geld is een complex proces waarbij centrale banken en commerciële banken een cruciale rol spelen. Door te begrijpen hoe dit systeem werkt, kunnen we beter geïnformeerde beslissingen nemen over onze eigen financiën en een kritische blik werpen op het economisch beleid.

Het is belangrijk om te onthouden dat het geldstelsel niet statisch is. Het verandert voortdurend, en nieuwe vormen van geld, zoals cryptocurrencies, dagen de traditionele systemen uit. Door op de hoogte te blijven van deze ontwikkelingen, kunnen we ons aanpassen aan de veranderende financiële wereld en profiteren van de kansen die zich voordoen.

Dus, onthoud: geld komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het wordt gecreëerd, beheerd en beïnvloedt ons allemaal. Door je kennis te vergroten, kun je een actieve en bewuste deelnemer worden in de economie.