Zijn Er In Nederland Slangen

Nederland, met zijn gevarieerde landschappen van duinen, bossen, heidevelden en waterrijke gebieden, biedt uiteenlopende habitats voor verschillende soorten dieren. Een vraag die vaak gesteld wordt is: Zijn er in Nederland slangen? Het antwoord is ja, maar het aantal soorten is beperkt en hun aanwezigheid is soms minder bekend dan men zou denken.

Slangen in Nederland: Een Overzicht

In Nederland komen vijf inheemse slangensoorten voor, waarvan er vier beschermd zijn. Het gaat om de adder, de gladde slang, de ringslang, de adderringslang en de korenslang. Hoewel de korenslang inheemst is in Noord-Amerika, is er een kleine populatie in Nederland.

De Adder (Vipera berus)

De adder is de enige giftige slang die in Nederland voorkomt. Het is een relatief kleine slang, meestal niet langer dan 70 centimeter. Je herkent de adder aan de donkere zigzagstreep over de rug en de verticale pupillen. De kleur varieert van grijsbruin tot bijna zwart. Adders leven vooral op de heide, in het veen, en op zandgronden. Ze zijn schuw en zullen zelden bijten, tenzij ze zich bedreigd voelen.

Belangrijk: Adders zijn beschermd. Het is verboden om ze te vangen, doden of verstoren.

De Gladde Slang (Coronella austriaca)

De gladde slang is een niet-giftige slang die qua uiterlijk enigszins op de adder kan lijken, maar er zijn duidelijke verschillen. Gladde slangen hebben een gladde schubbenstructuur (vandaar de naam) en een ronde pupil. De rug is meestal grijsbruin met donkere vlekken of strepen. Ze zijn iets groter dan adders, tot ongeveer 80 centimeter. De gladde slang is te vinden op zonnige hellingen, in bosranden en op heidevelden. Ze jagen op hagedissen, kleine knaagdieren en insecten.

De gladde slang staat bekend om zijn vrij rustige karakter en zal zelden bijten, zelfs niet als ze worden opgepakt.

De Ringslang (Natrix natrix)

De ringslang is de grootste slangensoort in Nederland. Ze kunnen een lengte bereiken van meer dan 1 meter. Ringslangen zijn niet giftig en zijn te herkennen aan de geelachtige vlekken achter de kop (de 'ringen', hoewel die niet altijd even duidelijk zijn). De rest van het lichaam is meestal grijs of groenachtig. Ringslangen zijn sterk gebonden aan water en je vindt ze dan ook vaak in de buurt van vijvers, meren en sloten. Ze voeden zich voornamelijk met kikkers en vissen.

Ringslangen zijn uitstekende zwemmers en kunnen zich goed aanpassen aan verschillende habitats. Ze kunnen soms ook in tuinen voorkomen, vooral als er een vijver aanwezig is.

De Adderringslang (Natrix helvetica)

De adderringslang is een recent erkende soort die voorheen als een ondersoort van de ringslang werd beschouwd. Genetisch onderzoek heeft aangetoond dat het om een aparte soort gaat. Ze lijkt sterk op de ringslang, maar heeft vaak meer duidelijke vlekken of strepen langs de flanken, wat doet denken aan een adderpatroon. Net als de ringslang is de adderringslang niet giftig en leeft ze in de buurt van water.

Verspreiding: De adderringslang komt voor in delen van Zuid-Limburg en andere gebieden in Europa.

De Korenslang (Pantherophis guttatus)

Hoewel oorspronkelijk afkomstig uit Noord-Amerika, zijn er in Nederland kleine, geïsoleerde populaties korenslangen. Deze populaties zijn waarschijnlijk ontstaan door ontsnapte of losgelaten exemplaren uit de terrariumhandel. Korenslangen zijn niet giftig en staan bekend om hun gevarieerde kleuren en patronen. Ze zijn meestal oranje, rood of bruin met donkere vlekken. De korenslang is niet inheems en kan mogelijk een bedreiging vormen voor de inheemse fauna, al is het effect nog niet volledig bekend.

Waar Vind Je Slangen in Nederland?

De spreiding van slangen in Nederland is ongelijkmatig. Sommige gebieden zijn meer geschikt voor bepaalde soorten dan andere.

• Adders: Vooral te vinden in Drenthe, Gelderland, Limburg en Noord-Brabant.
• Gladde slangen: Komt voor in Drenthe, Gelderland, Limburg, Noord-Brabant en Zeeland.
• Ringslangen: Wijdverspreid over het hele land, vooral in de buurt van water.
• Adderringslangen: Zuid-Limburg.
• Korenslangen: Er zijn kleine lokale populaties, vaak in stedelijke of agrarische gebieden waar ze kunnen overleven dankzij de beschikbaarheid van prooien zoals muizen.

Bescherming van Slangen

Alle inheemse slangensoorten in Nederland zijn beschermd door de Wet natuurbescherming. Dit betekent dat het verboden is om ze te doden, vangen, verstoren of hun leefomgeving te beschadigen. Deze bescherming is cruciaal, omdat veel slangenpopulaties kwetsbaar zijn door habitatverlies en verstoring.

Wat kun je doen? Help mee aan het behoud van slangen door:

• Hun leefomgeving te beschermen: Ondersteun natuurbeheer en vermijd verstoring van kwetsbare gebieden.
• Bewust te zijn van hun aanwezigheid: Wees voorzichtig tijdens het wandelen of werken in gebieden waar slangen voorkomen.
• Slangen niet te doden of te verstoren: Laat ze met rust en geef ze de ruimte om te ontsnappen.
• Melding te maken van waarnemingen: Door waarnemingen van slangen door te geven aan natuurorganisaties, kan hun verspreiding en populatie beter in kaart worden gebracht.

Wat Te Doen Bij Een Slangenbeet?

Hoewel beten van adders in Nederland zeldzaam zijn, is het belangrijk om te weten wat je moet doen als het toch gebeurt.

Bij een adderbeet:

1. Blijf rustig: Paniek kan de bloedsomloop versnellen en de verspreiding van het gif bevorderen.
2. Bel direct 112: Vraag om een ambulance.
3. Immobiliseer het gebeten lichaamsdeel: Gebruik bijvoorbeeld een mitella of een spalk.
4. Verwijder eventuele knellende kleding of sieraden: Dit kan zwelling voorkomen.
5. Probeer het gif niet uit te zuigen of de wond te snijden: Dit is niet effectief en kan de situatie verergeren.

Naar het ziekenhuis: In het ziekenhuis kunnen artsen de situatie beoordelen en indien nodig een antigif toedienen. Snel handelen is belangrijk, maar de meeste adderbeten in Nederland zijn niet levensbedreigend.

Misverstanden Over Slangen

Er bestaan veel misverstanden over slangen, die vaak leiden tot onnodige angst of afkeer.

• Alle slangen zijn giftig: Zoals eerder genoemd, is alleen de adder giftig. De andere soorten zijn ongevaarlijk voor mensen.
• Slangen zijn agressief: Slangen zijn over het algemeen schuw en zullen proberen te vluchten als ze worden gestoord. Ze bijten alleen als ze zich bedreigd voelen.
• Slangen achtervolgen mensen: Slangen hebben geen interesse in het achtervolgen van mensen. Ze zijn veel meer bezig met het vinden van voedsel en het vermijden van gevaar.
• Slangen kunnen horen: Slangen hebben geen uitwendige oren en horen geluiden anders dan zoogdieren. Ze voelen trillingen via de grond.

Conclusie

Ja, er zijn slangen in Nederland, maar hun aanwezigheid is vaak onderschat en hun gedrag verkeerd begrepen. Het is belangrijk om je te realiseren dat deze dieren een belangrijke rol spelen in het ecosysteem en dat ze beschermd moeten worden. Door je bewust te zijn van hun aanwezigheid en je gedrag daarop aan te passen, kun je bijdragen aan het behoud van deze fascinerende dieren. Wees alert, respectvol en leer over de slangen van Nederland. Help mee aan hun bescherming en geniet van de natuur in al haar diversiteit.